زندگینامه محمد بن محمد فارابی

 ( ۲۵۹ - ۳۳۹ ه. ق)

ابونصر محمد بن محمد فارابی، فیلسوف، موسیقی دان و ادیب عالی قدر ایران در سال ۲۵۹ ه. ق در قریه ی فاراب از قرای بلخ متولد شد. او تحصیلات خود را در بلخ آغاز کرد و پس از چندی برای فرا گرفتن زبان عربی و علوم دیگر به بغداد رفت و نزد ابوبشر متى ابن یونس به تعلیم پرداخت. وی سپس از بغداد به حران رفت و از يوحنا ابن حيلان، قسمتی از منطق را آموخت. سپس به بغداد بازگشت و علوم فلسفی را در آنجا فرا گرفت و کلیه ی آثار ارسطو و سایر فلاسفه ی یونان را مطالعه کرد. فارابی پس از آن به مصر رفت و به خدمت امیر سیف الدوله ابوالحسن علی بن عبدالله بن حمدان رسید و نزد او در حلب و دمشق ماند و به تشریح و تالیف پرداخت.

وی سرانجام در رجب سال ۳۳۹ ه. ق در دمشق درگذشت و سیف الدوله و پانزده تن از خواص او بر وی نماز گذاشتند.

فارابی مانند بسیاری از فلاسفهی اسکندریه و خاور نزدیک که می کوشیدند عقاید افلاطون و ارسطو را تشریح کنند، در کتاب هایی که به بحث دربارهی افلاطون و ارسطو اختصاص داده، سعی بلیغ در این راه به کار برده است. وی علاوه بر فلسفه، منطق، طب، نجوم، شعر و ریاضی، در موسیقی نیز تحقیق بسیار کرده و اختراع قانون را به او نسبت می دهند. او را به سبب شرح هایی که بر آثار ارسطو نوشته، بعد از ارسطو که معلم اول بود، معلم ثانی لقب داده اند.