زندگینامه جوزف پریستلی

(۱۷۳۳-۱۸۰۴ م) جوزف پریستلی انگلیسی حوزه های علم و دین را به هم پیوند داد. او در لیدز در شمال انگلستان به دنیا آمد و زیر نظر یک کشیش محلی طرفدار مکتب کالون و سپس در یک آکادمی که با کلیسای انگلیس مخالف بود آموزش دید. نخستین شغل او کشیش کمکی یکی از فرقه های پروتستان موسوم به پرسبیترین مستقل بود. در سال ۱۷۵۸ او مدرسه ی روزانه ای را که در آن آزمایش های علمی جدید برای دانش آموزان به نمایش می گذاشت اداره می کرد. در سال ۱۷۶۱ کتاب مبانی دستور زبان انگلیسی را که به مدت ۵۰ سال مورد استفاده قرار گرفت چاپ و منتشر کرد.

سال بعد سال پر ماجرایی بود. او به رتبه ی کشیشی منصوب شد، بامری ویلکینسون ۱۸ ساله ازدواج کرد و با بنجامین فرانکلین - سیاست مدار امریکایی - در لندن ملاقات کرد. فرانکلین او را تشویق کرد که با الکتریسیته آزمایش هایی انجام دهد. او به رغم عدم آموزش علمی، این آزمایش ها را با علاقه مندی انجام داد. پریستلی زمانی که نشان داد کربن که غیر فلز است نارسانای الکتریکی است موفقیت زود هنگامی را به دست آورد. این کشف و تألیف کتابش به نام تاریخچه و موقعیت موجود الکتریسیته (۱۷۶۷) مجوز ورود به انجمن سلطنتی انگلیس بود.

در سال ۱۷۶۷ علایق دوگانه ی پریستلی در زندگی به یکدیگر نزدیک شدند. او کشیش کلیسایی در نزدیک لیدز که شهرش بود شد و پژوهش های علمی خود را هم ادامه داد. او مطالعات خود را روی گازی که از تخمیر در کارخانه ی آبجوسازی مجاور منزل خود به دست می آمد متمرکز کرد. این گاز سنگین تر از هوا بود و شعله ای پر دود داشت. او این گاز را در آب حل کرد تا نخستین نوشابهی گازدار را تولید کند. پریستلی گاز کربن دی اکسید را کشف کرده بود.

شیمیدانان گازها را با هدایت کردن آنها توسط یک لوله به درون لیوانی که به طور وارونه در یک ظرف آب قرار داده شده بود جمع آوری می کردند. زمانی که حباب های گاز از لوله خارج می شد، لیوان را پر کرده و از آب خارج می کردند. این روش در صورتی که گاز در آب حل می شد، با شکست مواجه می گردید. پریستلی به جای آب از جیوه استفاده کرد و گازهای جدیدی شامل کربن مونو اکسید، نیتروژن اکسید ( گاز خنده آور) و آمونیاک را جمع آوری کرد.

در سال ۱۷۷۲ کنت شلبورن او را به عنوان کتاب دار شخصی خود استخدام کرد. پریستلی در این سمت فرصت زیادی برای پژوهش و مطالعه داشت. او در سال ۱۷۷۴ عدسی سوزان پر قدرتی را به دست آورد. به وسیله ی این عدسی پرتوهای خورشید را در یک لوله ی آزمایش دربسته روی ترکیبی از جیوه متمرکز کرد. این ترکیب گرم شده ی گازی را آزاد کرد. زمانی که او چوب نیم سوز گداخته ای را وارد این گاز کرد، چوب نیم سوز شعله ور شد. موش هایی که در ظرف حاوی این گاز قرار می گرفتند بسیار فعال می شدند. پریستلی گاز اکسیژن را کشف کرده بود.

پریستلی، یکتاپرستی بانظریات مذهبی غیرمعمول شده بود و شدیدا نظرات مذهبی خود را تبلیغ می کرد. در سال ۱۷۹۱ گروهی از اراذل و اوباش، خانه، کتابخانه و آزمایشگاه او را آتش زدند و او و خانواده اش به لندن فرار کردند. سه پسر وی به ایالت متحده ی آمریکا مهاجرت کردند و در سال ۱۷۹۴ پریستلی و همسرش به آنها پیوستند.