گیاهخوار

خام گیاهخواری یکی از جمله رژیم غذایی می باشد که نیمی از مردم درگیر آن شده اند. اما هرچیزی ضررها و خاصیت های خاص خودش را نیز به همراه دارد پس قبل از هرکاری باید تحقیق به عمل آورد. به طور کلی اصطلاح گیاهخوار به شخصی اطلاق می‌شود که از گوشت حیوانات تغذیه نمی‌کند؛ این هم شامل حیوانات خشکی و هم دریا می‌شود. معمولا اکثر گیاهخواران تخم مرغ و محصولات لبنی (فرآورده‌های شیر) را می‌خورند.

افرادی که به هیچ وجه، هیچ‌گونه پروتئین حیوانی مصرف نمی‌کنند حتی تخم مرغ، لبنیات یا عسل، وگن (vegan) خوانده می‌شوند. برخی از افراد خود را گیاهخوار می‌نامند در حالی که ماهی می‌خورند.اگر شما از یک رژیم گیاهخواری پیروی می‌کنید، این رژیم باید شامل تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن باشد. به هر حال باید مراقب باشید تا تنوع گسترده‌ای از غذاها در ٰرژیم گیاهخواری شما گنجانده شود که تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدنتان تامین گردد.

چهار گونه اصلی گیاهخواران شامل:

( یک وعده غذایی گیاهی با خرد کردن گیاهان به قطعات کوچک آماده می شود)

Lacto-vegetarians ، آنها محصولات لبنی مصرف می‌کنند اما تخم مرغ نه. اکثر آنها عسل نیز می‌خورند.
Ovo-vegetarians، آنها تخم مرغ می‌خورند اما لبنیات نمی‌خورند. اکثر آنها عسل می‌خورند.
Lacto-ovovegetarians، آنها هم لبنیات می‌خورند و هم تخم مرغ. اکثر آنها عسل هم می‌خورند.
Vegans، فقط غذاهای رستنی مصرف می‌کنند (لبنیات، تخم مرغ و عسل در رژیم آنها جایی ندارد).

در این مقاله، گیاهخوار به افرادی اطلاق می‌شود که از پروتئین‌هایی که منشا حیوانی دارد، اجتناب می‌کنند (حتی غذاهای دریایی نیز نمی‌خورند)، به استثنای تخم مرغ، لبنیات و عسل و این گیاهخواران در واقع همان Lacto-ovovegetarians هستند.کم و بیش تمام گروه‌‌ها و انجمن‌های وابسته به گیاهخواران و وگن‌ها بر این امر اتفاق نظر دارند که اصطلاحی به نام “تقریبا گیاهخوار” وجود ندارد و این اصطلاح را نمی‌پذیرند، همان‌طوری که اصطلاح تقریبا باردار از سوی یک پزشک پذیرفته نیست.

دانشمندان ایتالیایی و ژاپنی گزارش کرده‌اند که در مقایسه‌ بین افراد گیاهخوار و وگن‌ها با افرادی که محصولات حیوانی مصرف می‌کنند، مشخص شد افراد گیاهخوار و وگن‌ها به شدت در معرض خطر فقر ویتامین ۱۲B قرار دارند. آنها اثبات کردند که بدن انسان قادر به جذب منشا گیاهی این ویتامین نمی‌باشد.

اریخچه‌ای کوتاه از گیاهخواری

نخستین یافته‌ها در باب گیاهخواری به قرن ششم پیش از میلاد به هند، یونان و تمدن یونانی در جنوبی‌ترین نقطه ایتالیا باز می‌گردد. در تمام موارد یافت شده اساس گیاهخواری به شدت بر پایه این امر استوار بود که به حیوانات صدمه‌ای وارد نشود. در هند این روند صلح با حیوانات آهیمسا یا عدم خشونت خوانده می‌شد و سبک متعارفی بین مذهبیون و فلافسه بود.

گرایش امپراطوری روم به مذهب مسیحت، عملا تمامی آثار گیاهخواری را از اروپا محو نمود. بسیاری از فرقه‌های رهبانی در اروپای قرون وسطی خوردن گوشت را در مواردی ممنوع یا محدود کردند و این امر را قربانی کردن خوی انسانی و ریاضت تلقی می‌کردند، اما در هیچ یک از این فرقه‌ها از خوردن ماهی اجتناب نمی‌شد. تا اینکه در قرن نوزدهم و بیستم دوباره گیاهخواری جایگاه خود را در جوامع غربی باز نمود و شروع به گسترش کرد.

انجمن گیاهخواران در سال ۱۸۴۷در انگلستان تاسیس شد؛ متعاقبا انجمن‌های دیگری در آلمان، هلند و دیگر کشورهای اروپایی به تبعیت از انجمن اولیه شکل گرفتند. تبِ گیاهخواری در طول قرن بیستم به سرعت سرتاسر جوامع غربی را فرا گرفت.انگیزه مردم اغلب دلایلی چون اخلاقیات، مسائل محیطی یا اقتصادی بود و گاهی ترکیبی از دو یا سه دلیل. تخمین زده شده که تقریبا ۷۰٪ ازlacto-vegetarians در هند زندگی می‌کنند. تقریبا ۲۰٪ تا ۴۲٪ از جمعیت هند گیاهخوار هستند.

مزایای گیاهخوار بودن چیست؟

تا چند سال پیش، مزایای گیاهخواری بیشتر جنبه تجربی داشت تا تائیدهای بالینی. اما در چند دهه اخیر تحقیقات اثبات کردند که افرادی که به رژیم‌های گیاهخواری روی می‌آورند:

وزن کمتری دارند

در یکی از مطالعاتی که از سوی مرکز سرطان‌شناسی بریتانیای کبیر انجام پذیرفت، افرادی که همواره به خوردن گوشت ادامه می‌دهند را با افرادی که به رژیم‌های گیاهخواری روی می‌آورند، مقایسه نموده و اثبات کردند که گروه اول در یک دوره پنج ساله بر وزنشان افزوده می‌شود.این مطالعات نشان داد که با گذشت زمان و افزایش سن از وزن وگن‌ها کاسته می‌شود در حالی که این امر درباره گیاهخواران و گوشت‌خواران صدق نمی‌کند. شرکت‌کنندگان در این مطالعه ۲۲۰۰۰ نفر متشکل از گوشت‌خواران، ماهی‌خواران، گیاهخواران و وگن‌ها را در بر می‌گرفت.

دانشمندان دانشگاه تورنتو و بیمارستان میشل نشان دادند که رژیم گیاهخواری که متشکل از گیاهان خاصی ‌است سطح کلسترول خون را کاهش می‌دهد و تاثیراتی مشابه درمان‌های دارویی دارد.این مطالعات در مجله انجمن پزشکی امریکا به چاپ رسید، در این مطالعه رژیم گیاهخواری بر اساس گیاهانی خاص که باعث کاهش سطح کلسترول می‌شوند با داروی استاندارد کنترل کننده کلسترول به نام لووستاتین، مقایسه شد.

رژیم گیاهخواری موجب کاهش ۲۹٪ از سطح LDL بدن این شرکت‌کنندگان شد، که همان کلسترول مضر است و موجب انسداد شریان سرخرگ‌ها می‌گردد، که در مقایسه با شرکت‌کنندگانی که داروی لووستاتین مصرف می‌کردند این رقم به ۳۰.۹٪ می‌رسید.رژیم آنها متشکل از آجیل (بادام)، پروتئین سویا، فیبر فراوان، غذاهایی از قبیل جو دو سر ونوع خاصی از مارگارین با استروئید گیاهی (که در گیاهان سبز برگ‌ و روغن گیاهان یافت می‌شود) بود.

عمر طولانی‌تری دارند

چندین مطالعه در این زمینه صورت پذیرفته و همگی حاکی از این هستند که خطر ابتلا به چاقی، دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی در گیاهخواران بسیار پایین است. تمامی این موارد و بیماری‌هایی که ذکرشد به طور قطع از عمر بشر می‌کاهد.
خطر گسترش سرطان در بدن آنها کم استبرخی از مطالعات انجام شده در این زمینه دال بر آن است که خطر گسترش بسیاری از انواع مختلف سرطان در بین گیاهخواران نسبت به گوشت‌خواران کمتر است.

مطالعاتی که اخیرا از سوی محققان بریتانیای کبیر در مرکز تحقیقات موثر در آینده اروپائیان صورت پذیرفت، اثبات کرد که خطر ابتلا به انواع سرطان در گیاهخواران به طور قابل توجهی پایین‌تر از گوشت‌خواران است. همچنین نتایج این مطالعات نشان داد که با همه این تفاصیل خطر ابتلا به سرطان روده در گیاهخواران زیاد است.

خطر ابتلا به برخی از بیماری‌ها در گیاهخواران کم است

مقاله‌ای در سال ۲۰۱۲ در مجله تکنولوژی غذا به چاپ رسید و نشان داد افرادی که از رژیم‌هایی با منشا گیاهی پیروی می‌کنند، به طور طبیعی خطر ابتلا به بیماری‌های ژنتیکِ طویل‌المدت در آنها کاهش و در برخی موارد به طور کامل از بین می‌رود، این بیماری‌ها شامل: دیابت نوع۲، بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان می‌شود.

غذاهای گیاهی نسبت به غذاهای حیوانی عموما از درصد چربی‌ پایین‌تری برخوردارند به‌خصوص چربی‌های اشباع شده، اما حاوی فیبر فراوانی هستند. اما یک گیاهخوار نیز مانند دیگران باید مراقب میزان کالری دریافتی از اسنک‌ها و کربوهیدرات‌ها و محصولات لبنی و غذاهای فرآوری شده باشد !

چگونه گیاهخوار شویم؟

چهر اشتباه در خام گیاهواری

اشتباه ۱: پختن، مواد مغذی را از بین می‌برد

درست است که مواد خام سرشار از مواد مغذی هستند اما با پختن فیبر موجود در گیاهان از هم گسیخته می‌شود و با پارگی دیواره‌های سلولی، مواد مفید مغذی آزاد می‌شوند. این مواد مغذی بدون پختن و به شکل عادی د دسترس قرار نمی‌گیرند. مثلا گوجه فرنگی منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان لایکوپن است. هویج هم مشابه گوجه سرشار از آنتی‌اکسیدان است و همه‌ی این مواد مفید، با پختن آزاد می‌شوند. پس یک ظرف سوپ سرشار از موادی است که مصرف خام آنها به هیچ‌وجه خاصیت مشابهی ندارد.

گیاهخواران معتقدند با پختن گیاهان و سبزیجات جذب روی، آهن، کلسیم و منیزیم منتفی می‌شود؛ این هم اشتباه است. برای مثال پختن اسفناج میزان آهن و کلسیم موجود در برگ‌های آن را افزایش می‌دهد. جان مک دو آل (John McDougall) مبتکر رژیم غذایی گیاهخواری مبتنی بر نشاسته است، او می‌گوید: «البته باید قبول کرد که پختن سبزیجات موجب از بین رفتن بسیار اندک برخی مواد نظیر ویتامین C یا B می‌شود، اما مقدار این مواد در گیاهان آنچنان زیاد است که در نهایت به مغذی بودن آنها آسیبی نمی‌رسد.».

جنیفر نلسون (Jennifer Nelson) متخصص تغذیه و استاد دانشکده مایو است.او نیز می‌گوید: «بهترین رژیم غذایی ترکیب مواد خام و پخته است». هیچ تعصبی بر ترجیح یک رژیم غذایی خاص بر دیگری نیست. برای حفظ سلامتی باید به دنبال بهترین ترکیب باشیم. کباب کردن و پختن زیاد مواد غذایی نیز مضر است و منجر به کاهش حجم مواد مغذی می‌شود.

با در نظر گرفتن این مسئله باید از روش‌هایی چون بخارپز کردن و غذاهایی مثل سوپ استفاده کرد و از سرخ کردن و… پرهیز کنید. یادتان باشد که پختن ملایم مواد غذایی آنها را قابل هضم‌تر می‌کند و همان‌طور که گفته شد، در بعضی از موارد منجر به آزاد شدن مواد مغذی نهفته می‌شود. نظر خام‌ گیاهخواران درباره‌ی وجود انرژی ویژه در گیاهان خام نیز بیشتر جنبه‌ی اعتقادی دارد و هیچ توضیح علمی برای آن وجود ندارد. در نگاهی دقیق‌تر، آنها کاملا به مضرات خام گیاهخواری واقف نیستند.

اشتباه ۲: پختن، آنزیم‌ها را از بین می‌برد

در این‌باره خام‌ گیاهخواران کاملا حق دارند. پختن آنزیم‌ها را از بین می‌برد. ولی متأسفانه همچنان نیمی از حقیقت پشت ابر مانده است. بدن انسان برای تجزیه‌ی مولکول‌های مواد غذایی نیاز به آنزیم‌های موجود در مواد‌‌ غذایی ندارد. در ساختار بدن آنزیم‌هایی وجود دارد که این وظیفه را با کمال میل بر عهده می‌گیرند. در هر صورت آنزیم‌هایی که از مواد خام وارد بدن می‌شوند نیز به خاطر اسید معده از بین خواهند رفت. تنها اندکی از آنها باقی می‌مانند و مواد تخمیر شده‌ای چون کلم‌ترش، آنزیم‌ها را وارد معده می‌کند.

در هر حال نقش آنها در هضم غذا اندک است. متخصصین ارزش چندانی برای این آنزیم‌ها قائل نیستند. نظریه‌ی «آنزیم مواد خام» به کتاب ادوارد هال (Edward Howell) در دهه‌ی ۴۰ میلادی بازمی‌گردد. اما اکنون علم به نقش حداقلی آنزیم‌های مواد غذایی خام، در هضم غذا شهادت می‌دهد. هاول تصور می‌کرد که تعداد آنزیم‌های بدن انسان پایان‌پذیر است، در حالی‌که بدن انسان همواره آنزیم‌های جدید تولید می‌کند.

اشتباه ۳: گیاهانِ خام خاصیت سم زدایی دارند

گیاهان خاصیت سم زدایی دارند و مضرات خام گیاهخوار در چیست

خاصیت سم‌زدایی مطرح شده در مواد غذایی، پشتوانه‌ی علمی محکمی ندارد. در واقع مواد سمی می‌توانند در هر نقطه‌ی بدن جمع شوند. به ویژه در بافت‌های چربی و حتی در استخوان‌ها یا پروتئین‌ها. اما روده‌ی بزرگ به طرز شگفت‌انگیزی از مواد سمی دور می‌ماند و همچنین کبد، عضوی است که با مواد سمی مبارزه می‌کند. در واقع کبد نقش سم‌زدایی بالایی دارد. کبد گمرک بدن است و همه‌ی مواد را بعد از بازجویی به سمت خون راهنمایی می‌کند. در حقیقت، در هیچ ماده‌‌ی غذایی گیاهی یا جانوری سم‌زدایی وجود ندارد. بدن خود وظیفه‌ی سم‌زدایی را با اندام‌های داخلی‌اش انجام می‌دهد. تنها نکته‌ی قابل قبول در زمینه‌ی سم‌زدایی مواد خام، بهبود عملکرد کبد و کلیه با افزایش میزان ذخیره‌ی آب در بدن است. اگر مضرات خام گیاهخواری و واقعیات آن را ندانید، ناآگاهانه به بدن خود آسیب می‌زنید.

اشتباه ۴: خام‌ گیاهخواری کلید سلامتی است

با خام‌ گیاهخواری مصرف کالری به حداقل می‌رسد و طبیعی است که وزن مناسبی پیدا می‌کنید. اما هدف از رژیم غذایی تنها کاهش وزن نیست و باید به موارد مختلفی توجه کرد. مضرات خام گیاهخواری را دریابید. با خام‌ گیاهخواری با کمبود مواد غذایی روبه‌رو خواهید شد. به ویژه ویتامین‌هایی نظیر B12 ،D و روی، آهن و اسیدهای چرب امگا۳ و غیره. خام‌ گیاهخواران عزیز برای جبران کمبود این مواد باید حتما از قرص‌های مکمل استفاده کنند. شاید سؤال کنید که مواد انرژی‌زا برای تأمین انرژی خام‌ گیاهخواران از کجا تأمین می‌شود. کالدول سلستین (Caldwell Esselstyn)، پزشکی که بیل کلینتون را متقاعد به استفاده از رژیم گیاهخواری کرد،

پاسخی برای شما دارد. او می‌گوید مصرف تعدادی مغز و یک عدد موز در طول روز میزانی کالری در اختیار بدن می‌گذارد. اما این میزان کالری برای بدن کافی نیست. ضمن اینکه مشکل دیگر بیشتر افراد خام گیاهخوار، پوسیدگی و ساییدگی دندان است. اسید موجود در میوه‌ها منجر به ساییدگی مینای دندان می‌شود و کمبود مواد معدنی عمومی، موجب پوسیدگی دندان است. باید بدانید که با انتخاب خام‌ گیاهخواری چه چیزهایی را از دست می‌دهید و در مقابل چه چیزهایی به دست می‌آورید. مضرات خام گیاهخواری را به دقت مدنظر داشته باشید. دقیق باشید و بی‌گدار به آب نزنید.