شاخه

طراحی ستون فقرات چیست؟

همانطور که سن بالا می رود، مقدار آب و پروتئین غضروف های بدن نیز تغییر می کند. این تغییر منجر به ضعیف تر، شکننده تر، و نازک تر شدن غضروف ها می شود. از آن جا که فاصله بین مهره های ستون فقرات و مفاصل، از غضروف پر شده است، بنابراین با بالا رفتن سن، این مناطق در معرض ساییدگی و پارگی هستند. به این عوارض تغییرات دژنراتیو گفته می شود. وخامت تدریجی دیسک بین مهره ها به بیماری دژنراتیو دیسک اشاره دارد که گاهی اوقات به صورت مختصر DDD نیز نامیده می شود. سایش سطحی غضروف و تغییرات استخوانی مفصل، یکی از علائم مشترک آرتروز و این بیماری است. آسیب وارده از ضربه به ستون فقرات نیز می تواند به بیماری دژنراتیو دیسک منجر شود.

انحطاط فضای دیسک و محتویات آن در پزشکی به عنوان اسپوندیلوز شناخته می شود. اسپوندیلوز را می توان در آزمون X-ray یا اسکن MRI ستون فقرات مشاهده کرد. در این آزمایش ها تنگی بین فضای دیسک و بین مهره های مجاور ایجاد می شود.

هدف از ستون فقرات و دیسک های آن چیست؟

انحطاط بافت دیسک باعث می شود دیسک بیشتر مستعد ابتلا به فتق شود. انحطاط دیسک درد موضعی در منطقه آسیب دیده ایجاد می کند. هر بخشی از ستون فقرات قابلیت این را دارد که دچار انحطاط دیسک شود. هنگامی که انحطاط دیسک ستون فقرات در گردن رخ می دهد، به آن بیماری انحطاط دیسک گردن گفته می شود. هنگامی که این انحطاط در میانه های کمر ایجاد می شود به آن انحطاط دیسک قفسه سینه گفته می شود. انحطاط دیسکی که در ستون فقرات کمری ایجاد می شود می تواند باعث کمر درد یا سوزش عصب نخاعی شده و درد را به سمت پاها هدایت کند. به این حالت اصطلاحا سیاتیک نیز گفته می شود. درد ناشی از دژنراتیو دیسک و یا بیماری های شایع ستون فقرات معمولا با روش های محافظه کارانه مانند گرما درمانی، استراحت و تمرینات توانبخشی بهبود پیدا می کند. ضمن این که داروها تسکین دهنده درد، ضد اسپاسم و ضد التهاب نیز می تواند به درمان کمک کنند.

دو نشانه اصلی این بیماری عبارتند از:

• فرسایش غضروفی
• از بین رفتن فضای دیسک ها

غضروف زیر دیسک، منبع تغذیه دیسک می باشد. اگر این منبع از بین برود، دیسک به احتمال زیاد التهاب پیدا کرده و بی ثبات خواهد شد. این عوامل نیز به خودی خود عاملی برای ایجاد درد هستند. همان طور که زمان می گذرد، فضای بین دیسک با از بین رفتن غضروف کمتر خواهد شد.

در این شرایط یافته های MRI ممکن است موارد زیر را نشان دهند:

• کم شدن آب دیسک که خشکی دیسک نیز نامیده می شود. دیسک هایی که دچار خشکی می شوند در این تصویر سیاه دیده می شوند. زیرا آب کمتر در آن ها موجب می شود در زمان تصویر برداری تیره باشند.
• پارگی حلقوی
• برآمدگی دیسک

علتی که معمولا افراد مبتلا به این بیماری با آن به پزشک مراجعه می کنند درد کمر و گردن است. علائم این دردها نیز عبارتند از:

• دردی که معمولا با فعالیت بدتر می شود و با قطع فعالیت و استراحت بهبود پیدا می کند.
• درد مزمنی که همیشه وجود دارد و در بین افراد مختلف متغییر است. گاهی ممکن است فرد در حالت استراحت نیز این درد خفیف را داشته باشد. برخی نیز با استراحت دردی ندارند.
• فعالیت هایی که شامل خم شدن، بلند کردن اجسام، و پیچش کمر است معمولا درد بیمار را بدتر می کند.
• موقعیت های خاص معمولا درد را بدتر خواهد کرد. به عنوان مثال، برای درد دژنراتیو دیسک کمر، درد به طور کلی با نشستن بدتر می شود. چرا که در موقعیت نشسته دیسک های ستون فقرات، سه برابر بیشتر از حالت ایستاده فشار را تحمل می کنند.
• پیاده روی احساس بهتری از نشستن طولانی مدت و یا ایستادن به بیمار می دهد.
• اگر موقعیت بدن بیماران به طور مداوم تغییر کند، او احساس بهتری پیدا خواهد کرد.
• بیماران مبتلا به DDD در ناحیه کمر زمانی که به کمر دراز می کشند و یک بالش زیر زانو قرار می دهند احساس بهتری دارند. این موقعیت استرس بین فضای دیسک ها را از بین می برد.

درد شدید دژنراتیو دیسک

بیشتر بیماران مبتلا به بیماری دژنراتیو دیسک، درد مزمن همیشگی در کمر و گردن دارند. اما در مواقعی نیز درد آن ها شدید می شود. علت دقیق این نوع درد شدید به طور کلی ناشناخته است. اما تصور می شود که حرکت بسیار کوچک اسپرزهای ناشی از انحطاط (خارهایی که بر اثر فرسایش دیسک ایجاد شده اند) دیسک موجب ایجاد واکنش التهابی غیر طبیعی می شود و درد شدید به وجود می آورند. بنابراین ثبات ستون فقرات و جلوگیری از این حرکت اسپرز ها (خارها) می تواند درد دیسک و اسپاسم عضلانی کمر را کاهش دهد. اما به طور کلی درد ناشی از این بیماری نباید شدید و طولانی مدت باشد. اگر درد شدید و طولانی مدت دارید باید به دنبال علت آن جای دیگری بگردید.

بیماری دژنراتیو دیسک، اغلب در ستون فقرات گردنی (گردن) یا مهره های کمری (کمر) رخ می دهد. این نواحی ستون فقرات نواحی هستند که بیشترین حرکت داشته و در نتیجه بیشتر مستعد ابتلا به ساییدگی و پارگی هستند.

به عنوان نکته آخر، باید بگوییم که میزان درد به میزان آسیب به ستون فقرات بستگی ندارد. گاهی حتی سائیدگی کوچکی در دیسک می تواند درد شدید داشته باشد و گاهی شدید ترین انحطاط در دیسک ها نیز دردی به همراه ندارد. این به این معنی است که اگر بیماری درد شدید دارد، لزوما کارش به عمل جراحی نمی کشد.

بیماری دژنراتیو دیسک چگونه درمان می شود؟

اهداف درمان بیماری دژنراتیو دیسک معمولا شامل ترکیبی از سه بخش زیر است:

• کنترل درد
• ورزش و توانبخشی
• تغییر در شیوه زندگی

کنترل درد

تمرکز این بخشی از درمان بر روی کاهش درد است. میزان کاهش درد باید به حدی باشد که فرد بتواند برای درمان بیشتر به سراغ روش های توانبخشی برود. در واقع افرادی که درد زیادی دارند، ابتدا باید درد خود را کم کرده تا بتوانند با برنامه درمانی خاص، بیماری خود را کنترل کنند. درد ایجاد شده توسط انحطاط دیسک معمولا از دو عامل بی ثباتی و التهاب ایجاد می شود. بنابراین علل ایجاد درد در این بیماری عدم ثبات در ستون فقرات و التهاب ناشی از حرکت خارهای ایجاد شده توسط انحطاط دیسک است.

برای اکثر افراد مبتلا به این بیماری، جهت کنترل درد باید ترکیبی از روش های پزشکی، طب جایگزین، و یا خود مراقبتی را استفاده کرد. اغلب این بیمارن برای پیدا کردن بهترین روش درمان خود نیاز به آزمون و خطا دارند. عمل جراحی یا جایگزینی دیسک مصنوعی معمولا به بیمارنی توصیه می شود که بعد از ۶ ماه استفاده از روش های غیر جراحی نتوانسته اند علائم خود را کنترل کنند.

ورزش و توانبخشی

هدف اصلی ورزش و حرکات توانبخشی بهبود و التیام درد، در کنار جلوگیری از عود بیماری است. برای افرادی که علائم بیماری دژنراتیو دیسک را دارند، بهتر است تمرینات تحت نظر درمانگر فیزیکی انجام شود. ضمن این که یکی از مزایای استفاده از ورزش و توانبخشی برای این بیماری این است که این روش ها به طور طبیعی درد را کاهش می دهند. این روش ها موجب انتشار اندورفین در بدن می شوند. این ماده به عنوان یک مسکن طبیعی شناخته می شود. همان طور که گفتیم این ورزش ها بهتر است به صورت تدریجی و تحت نظر یک متخصص توانبخشی یا درمانگر های فیزیکی، و یا فیزیوتراپ انجام شود.

تغییر در شیوه زندگی

در این روش درمان به بیمار آموزش داده می شود که چگونه با استفاده از تغییر در سبک زندگی خود بتواند درد را کنترل کند. در این روش با کاهش استرس ایجاد شده بر روی ستون فقرات و حمایت بیشتر از این عضو از طریق ارگونومی، وضعیت بیمار بهبود پیدا خواهد کرد. برای این بخش درمان بهتر است روش های زیر را امتحان کنید:

• از مصرف نیکوتین اجتناب کنید.
• از مصرف الکل اجتناب کنید.
• تحرک داشته باشید و از قرار دادن بدن در یک موقعیت های خاص برای مدت طولانی اجتناب کنید. به جای نشستن های طولانی، هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه یک بار راه بروید یا دراز بکشید.
• مقدار زیادی آب بنوشید.

دژنراسیون دیسک که روی ستون فقرات کمری ایجاد می شود می تواند باعث کمردرد شود (تحریک به نام لومبو) یا تحریک یک عصب ستون فقرات برای ایجاد درد ناگهانی پا (سیاتیک). لومبو درد ناحیه کمر را ایجاد می کند و در افراد مسن شایع است. آرتروز کشنده (استئوآرتریت) مفاصل عاجی که می تواند با آزمایش ساده اشعه ایکس تشخیص داده شود نیز علت درد موضعی موضعی است. درد از دیسک دژنراتیو یا بیماری مفصلی ستون فقرات معمولا به صورت محافظه کارانه با گرمای متناوب، استراحت، تمرینات توانبخشی و داروها برای کاهش درد، اسپاسم عضلانی و التهاب درمان می شود.

شاخه