رابطه بین روان و دیابت

دیابت یا مرض قند که ناشی از اختلال در سوخت و ساز گلوکز در بدن است، یکی از رایج ترین بیماری ها است. همانگونه که می دانیم، بیش تر قند مصرف شده با غذا، به گلوکز تبدیل شده و وارد جریان خون می شود. برای این که قند، مورد استفاده و سوخت و ساز سلول ها قرار گیرد، نخست باید به درون سلول، راه یابد، برای ورود گلوکز به درون سلول ها، وجود هورمون انسولین، بسیار ضروری است. انسولین، به وسیله ی جزایر لانگرهانس غده ی لوزالمعده، تراوش می شود. گیرنده های انسولینی در سطوح همه ی سلولهای بدن، پراکنش گسترده ای دارند. هنگامی که انسولین با گیرنده های خود، در غشای سلول ها درگیر می شود، موجب باز شدن دریچه هایی خواهد شد که سیلان گلوکز برون سلولی را، به درون سلول آسان می سازند. بنابراین، تراوش انسولین پس از صرف غذا، قند خون را به سرعت پایین می آورد، زیرا سطح قندهای آزاد شده، به سرعت در خون بالا می رود، ولی با وجود انسولین، قند به سرعت وارد سلول ها شده و بخشی از آن در چرخه ی کربس، سوخته و انرژی لازم را برای بدن تولید می کند.

رابطه ی قند خون و فشار روانی

هنگامی که بیماران دیابتی در معرض فشار و کشمکش قرار می گیرند، قند خون آنان به سرعت بالا می رود؛ هرچند که دیابت آنها، تحت کنترل پزشکی و در حالت تعادل باشد.

فشار روانی، هم مستقیم و هم نامستقیم، موجب بالا رفتن قندخون می شود.

روش مستقیم - به هنگام فشار روانی، تراوش برخی از هورمونهای غدهی فوق کلیوی، به سرعت افزایش می یابد. از این میان، هورمونهای آدرنالین و کورتیزون، به ویژه به هورمونهای فشار روانی، معروف شده اند. از ویژگی های هورمونهای فشار روانی آن است که بدن را برای رویارویی با فشار روانی، بسیج می کنند. افزون بر تولید حالتهای هوشیاری و نگرانی و حالت بسیج، سبب تجزیه ی اندوخته های گلیکوژن بدن می شوند در نتیجه، مقادیر زیادی گلوکز، آزاد شده و وارد جریان خون می شود و به بالا رفتن قند خون می انجامد. این پدیده در افراد غیر دیابتی، با تراوش هورمون انسولین، به سرعت جبران شده و در جای این کنش و واکنش ها، تولید مقادیر زیادی انرژی است. این کنش و واکنش ها در افراد دیابتی، همچنان ادامه می یابد و کنترل قند خون، مستلزم تنظیم رژیم دارویی بیمار است.