روان و تسکین درد مزمن

اثر تسکینی روان بر شدت دردهای مزمن، از راه های گوناگونی اعمال می شود. روش هایی مانند انبساط ماهیچه ای و پس خورد زیستی، اثر دردزدایی خود را از راه مهار کردن سازوکارهای فیزیولوژیکی تولیدکننده و تشدید کننده ی درد، اعمال می کنند؛ درحالی که روش های مهار فشار روانی و یا تصحیح شیوه ی تفکر و واکنش های عاطفی و یا تغییر رفتار بیمار، از راه تعدیل سیستم دروازه ای و بستن آنها، شدت درد را کم تر می کنند. اثر مثبت روان بر دردهای مزمن، سرانجام با افزایش حس اعتماد به نفس و مهار درد بیمار، موجب بالا بردن آستانه ی درد خواهد شد؛ یعنی ممکن است عامل درد، ریشه کن نشود، ولی بیمار به شيوهی مناسب تری می تواند با آن سازش کند. به کارگیری این روش ها ممکن است به کاهش دوز داروهای ضد درد بینجامد. همه ی این روش ها باید به طور طبیعی، به صورت بخشی از برنامه ی درمانی درد مزمن، زیر نظارت افراد متخصص گروه درمان، عملی شود.

ورزش و درمان درد مزمن

ورزش پیاپی و پیگیر، از ارکان مهم حفظ سلامت است. در افراد مبتلا به درد مزمن، به ویژه کسانی که از کمردرد و یا دیگر آسیب های ماهیچه ای مفصلی رنج می برند، ورزش در بازگرداندن سلامت آنان نقش مؤثرتری ایفا می کند. بیشتر بیماران مبتلا به درد مزمن حرکت های خود را محدود می کنند، زیرا تحرک معمولا به شدت درد می انجامد و ماهیچه ها به تدریج تنبل و آتروفی می شوند. تقویت ماهیچه ها به وسیلهی ورزش، موجب افزایش توان، انعطاف و تون و مقاومت ماهیچه ها می شود. تقویت ماهیچه ها نه تنها از شدت درد می کاهد، بلکه موجب بهبود روحیه شده و توان کنترل بیمار بر درد را فزونی می دهد. افزون بر این ورزش به خودی خود، موجب تغییرهای شگرفی در سازمان بیوشیمی و هورمونی بدن می شود و با تراوش پپتیدهای ضد درد، مانند اندورفین و انکفالین، از شدت درد مزمن، به شکل محسوسی می کاهد. برای بیماری که در استراحت از درد می نالد، طبعا سفارش فعالیت، اوست. ورزش، نخست باید از مقدار کم، آغاز شود تا بیمار به تدریج بتواند به آخرین مرحله ی روش سفارش شده، دست یابد؛ هرچند که در آغاز این امر، دشوار و یا حتی ناممکن به نظر برسد.

برای نمونه، می توان به بیمار سفارش کرد که راهپیمایی را روزانه نیم کیلومتر آغاز کند و به تدریج بر مقدار آن بیفزاید، به گونه ای که در مدت یک ماه بتواند به راحتی روزی ۲ کیلومتر راه برود. ماهیچه های بیمار که در جریان درد مزمن، تنبل و بی حرکت بوده اند، با آغاز تحرک، طبعا دچار خستگی بیش تر می شوند. این امر، کاملا طبیعی بوده و بیمار نباید آن را به بدتر شدن درد خود نسبت دهد. طبیعی است که پزشک و به ویژه متخصص توانبخشی برای هر بیماری ورزشی مناسب سفارش می کند. تقویت مداوم ماهیچه های بدن، موجب افزایش نیروی مقاومت بدن خواهد شد.

سردردهای تکراری

از میان سردردها، میگرن و سردرد تنشی، از همه رایج تر هستند. درد تنشی، معمولا ملایم بوده و شدت زیادی ندارد. در این نوع سر درد، بیمار درد را به صورت فشار و یا گرفتگی در ناحیه ی پشت گردن یا پیشانی خود، احساس می کند این سردردها معمولا ۳ تا ۴ بار در هفته، رخ می دهند.

سردرد میگرنی با درد شدیدتری همراه بوده و به طور متوسط ۲ تا ۳ بار در ماه، پدیدار می شود. ماهیت درد میگرنی با سردرد تنشی، متفاوت است؛ به این معنا که درد، توان فرسا بوده و با ویژگی ذق ذق   و نبض زننده    همراه است. درد، معمولا یک سوی سر را فرا می گیرد و کانون درد، در ناحیه ی چشم است. از ویژگی های سردرد میگرنی این است که با فعالیت روشنایی، با سر و صدا شدت یافته و معمولا همراه با تهوع و استفراغ است.