اضافه وزن و چاقی از نظر طب سنتی

چاقی افزایش توده چربی بدن در اندازه ای است که سلامت را با خطر مواجه کند وقتی وزن بدن افزایش می یابد که مقدار انرژی که از خوردن غذا به دست می آورید از مقدار انرژی که با فعالیت روزمره سوزاندن و مصرف می‌شود بیشتر باشد مقدار افزایش وزن در حدی باشد که مقدار نمای توده بدنی بین 29/9.25 کیلوگرم بر متر مربع باشد اضافه وزن و اگر ۳۰ بالاتر باشد چاقی محسوب می شود
علت اضافه وزن و چاقی

چه عللی باعث چاقی می شوند؟
مصرف غذاهای پر انرژی مانند مواد قندی و چربی ها و پرخوری و بی علاقه گی به میوه ها و سبزی ها کم تحرکی افرادی که با افزایش سن کمتر و بیشتر میخوابند و بالطبع نیاز به انرژی کمتری دارند اما دریافت انرژی یعنی مواد غذایی را که مصرف می‌کنند به مقدار لازم کاهش نمی‌دهند بیماری هایی که سبب کاهش فعالیت می شوند مانند بیماری های استخوانی مفصلی و آرتروز اختلال در فعالیت برخی از غدد داخلی بدن مانند کم کاری غده تیروئید و زمینه ارثی چاقی از مهم‌ترین دلایل چاقی هستند.

چاقی چه عوارضی دارد؟
هر چه وزن بیشتر باشد قلب مجبور از سخت تر کار کند چاقی سبب بروز بسیاری از بیماری‌ها می‌شود که برخی از آنها عبارتند از بیماریهای قلبی و عروقی مانند سکته قلبی سکته مغزی و فشار خون بالا عوارض ریوی دیابت بیماری کبد و مجاری صفراوی مانند سنگ کیسه صفرا و مجرای صفراوی سیروز کبدی کبدی قرص آرتروز و درد مفاصل برخی سرطان ها مانند سرطان رحم فتق و ایجاد واریس اما باید به خاطر سپرد که اگر به توان وزن کم کرد و به وزن مناسب برسید می‌توان از بروز تمام این مشکلات تا حد زیادی جلوگیری کرد پایین آوردن وزن تا رسیدن به حد مطلوب باید تدریجی و مداوم باشد و این بسیار بهتر و سالم‌تر از کم کردن سریع و بهترین راه برای این کار افزایش فعالیت بدنی اصلاح رژیم عادت های غذایی و کاهش مصرف انرژی است به این معنا که باید مصرف غذاهای پر انرژی مانند غذاهای چرب و شیرین را کاهش داد.

ورزش
سمت دیگر ترازوی تعادل وزن ورزش است قرار دادن ورزش در برنامه زندگی روزمره همچون خواب و غذا امری ضروری است بهترین آسان ترین و مناسب ترین ورزش پیاده روی است که با سرعت متوسط انجام شود افراد بالای ۴۰ سال حتی اگر بیماری خاصی ندارند از شروع ورزش افزایش فعالیت بدنی با پزشک مشورت کند ضمناً باید توجه داشت افراد مسن بیماران قلبی افراد مبتلا به بیماری های مفصلی و مبتلایان به آسم باید قبل از اقدام به ورزش مورد معاینه پزشک قرار گیرند اگر فقط فعالیت بدنی افزایش یابد در حد محدودی باعث کاهش وزن میشود بنابراین باید حتما با مصرف کمتر مواد غذایی به همراه باشد توصیه می‌شود حداقل هفته ۳ مرتبه و تربیت هر مرتبه به مدت نیم ساعت تمرینات ورزشی با شدت متوسط انجام دهید می‌توانید این مدت را به مدت های کوتاهتر حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تقسیم کنید و در روز دو یا سه بار ورزش کنید در کارهای روزمره فعالیت خود را زیاد کنید چاقی تنها یک مشکل زیبایی نیست و وزن اضافی می‌تواند سلامت فرد را به خطر اندازد پس به محض اینکه به وزن مناسب رسیدید برای نگهداری آن باید به ورزش ها و خوردن غذای متعادل و مناسب ادامه دهید.

توصیه های بهداشتی
رعایت برنامه غذایی و تغذیه صحیح سبب می‌شود که ضمن تامین نیازهای اصلی مواد مغذی را زیاده روی در مصرف و غذا خودداری کرده و سلامتی را تضمین کنند
غذاها را بیشتر به صورت آب پز بخارپز یا کباب شده تهیه کنید
از مواد غذایی فیبردار مانند سبزیجات مختلف میوه ها نان سبوس دار و حبوبات و غلات بیشتر مصرف کنید
بهتر است برای پخت و پز از روغن مایع استفاده کنید
از مصرف غذاهای آماده پر انرژی مانند چیپس سوسیس کالباس و غیر تا حد امکان پرهیز کنید
انواع چاقی از نگاه طب سنتی؟
در طب سنتی چاقی دو نوع است لحمی و شحمی عضلانی و چربی چاقی که در آن حجم چرمی بدن زیاد شود از نوع چاقی سرد است و بیشتر در بانوان و نواحی سرد بدن مثل شکم و پایین تنه بروز می کند این نوع چاقی باعث بروز عوارضی از قبیل دیابت سرد گرفتگی عروق قلب افزایش چربی خون به ویژه تری گلیسیرید کبد چرب کم خونی مشکلات گوارشی از جمله نفخ و یبوست و بواسیر سردی کلیه ها مشکلات ناتوانی جنسی مشکلات روحی روانی مثل افسردگی بی حوصله گی بی خوابی و غیره می شود.

طب سنتی درباره ی چاقی چه می گوید؟
درمان
● درمان مشکل که پیش زمینه بسیاری از بیماری ها در ابتدا وابسته به اراده شخص است
● در واقع درمان عارضه ترکیبی از ورزش رژیم غذایی مسائل روحی روانی و اگر نیاز باشد دارو است
● ابتدا هر کسی باید طبغ خود را بشناسد اغلبی طبعی خود را نیز دریابند تا بتواند غذا خوردن ورزش کرده و مسائل دیگر را برای خود تنظیم کند
● ورزش باید مداوم و مستمر باشد و به حدی برسد که رنگ چهره به سمت سرخی برود و ضربان قلب تنفس افزایش یافته و صورت عرق کند
● ورزش باید به آرامی شروع شده و برای چند دقیقه به حد متوسط و شدید برسد و دوباره آرام آرام ملایم شده و به حالت عادی برگردد
● بعد از ورزش هم از خوردن مایعات سرد باید به شدت اجتناب کرد
● در مبحث غذا هر کسی با توجه به طبع سن جنس میزان فعالیت بدنی فصل به آدت خویش باید عمل کند و مشاوره با کارشناس در این امر راه گشاست.

قوانین کلی
یک سری اصول قوانین کلی وجود دارد که برای پیشگیری از اضافه وزن باید آنها را رعایت کرد
● مهمترین نکته بعد از رعایت حلال و طیب خوردن و نگریستن به غذا سوره عبس آیه ۲۴ رعایت وعده های غذایی است بهترین وعده ها صبحانه و شام است که در ابتدای روز و شب غذای کامل خورده می شود و باید از ریزه خواری پرهیز کرد
● اشتباه غیرعملی خوردن ناهار سنگین که امروزه رایج است باعث عوارض زیادی شده است
● شستن دست ها قبل و بعد از غذا روی زمین زانو نشستن پای آویزان در سر میز واسه انحراف جریان خون از سمت گوارش می شود اندکی نمک کشیدن قبل و بعد از غذا پرهیز از مصرف مایعات یا همراه غذا پرهیز از مصرف خوراکی های متنوع در یک فرد با استرس و جلوی تلویزیون غذا نخوردن خوابیدن بعد از غذا تا دو ساعت کارامل کامل جویدن غذا و پرهیز از حرف زدن حین غذا از آداب بسیار مهم است
● بعضی غذاها باید کمتر مصرف شود و با این حجمی که امروزه مصرف می شود مضر است برنج بدون سبوس انواع روغن ها نان سفید شیرینی ها و سیب زمینی از جمله آنهاست
● بهترین غذاها آنهایی هستند که کاملاً طبیعی درست شده باشند از آن جمله می توان به نان گندم کامل مثل سنگک و نان جو برنج قهوه ای سبوس دار روغن زیتون و کنجد و حیوانی به شروطی جوانه حبوبات و غلات میوه ها و سبزی های تازه لبنیات همراه با مصلح آنها گوشت گوسفند بوقلمون و شتر به میزان کم اشاره کرد
● غذاهای مثل انواع سوپ آش آبگوشت غذاهای آب پز فرنی کاچی حلوا عدسی خوراک لوبیا نان و پنیر سبزی ارده شیره و ده ها مدل غذاهای ایرانی دیگر باید جایگزین فست فودها غذاهای سرخ کردنی به رنج فراوان نان سفید و نوشابه های رنگارنگ بی‌خاصیت شود
● غذایی هایی هستند که تاکید ویژه به مصرف روزانه آنها البته با حجم کم در پزشکی ایرانی و اسلامی شده است انجیر زیتون بادام درختی عسل کشمش نخودچی شیره انگور خرما در بعضی مناطق سبزی های تازه و سرکه نوع خانگی و در ترکیب باشیم یا به صورت شربت از آن جمله اند
● حفظ تعادل مزاج و در نتیجه نگه داشتن سلامتی معلول عوامل فراوانی است که از آن جمله می‌توان به خواب و بیداری اعراض نفسانی احتباس و استفراغ تعریق ادرار مدفوع و حجامت آب و هوا حرکت و سکون ورزش اشاره کرد