ترتیب شمارش چگونه آغاز شد؟

به نظر شما خیلی عادی می آید که اگر دوشاهی پول داشته باشید و بخواهید دوشاهی دیگر بان اضافه کنید، در نتیجه دارای چهارشاهی خواهید شد. ولی آیا میدانید که میلیونها سال طول کشیده تا انسان به این طرز فکر رسیده است. در حقیقت، یکی از سخت ترین چیزها برای تعلیم کودکان مفهوم اعداد است.

در زمان قدیم، وقتی کسی میخواست بگوید چند حیوان دارد، هیچ ترتیب شماره ای برای اینکار نداشت، آنچه او میکرد، این بود که تعداد هریك از حیوانات سنگی در کیسه میانداخت در نتیجه هرچه تعداد حیوانات بیشتر میشد تعداد سنگها هم زیادتر میگشت. بهمن دلیل است که کلمه (کلکولیت) یا (محاسبه) از کلمه لاتین (کالكولوس) که به معنی سنگ می باشد، آمده است.

بعدها، انسان برای شمارش چوب خط را بکار برد. فقط یك خط برای هر شییی که میخواست بشمرد میکشید. ولی هیچ کلمه ای برای گرفتن شماره نداشت.

قدم بعدی برای ترتیب شمارش رویه بکار بردن انگشتان بوده است. در این مرحله نیز کلمه ای داریم که با نگشت دست مربوط میشود. کلمه دیجیت به معنی رقم از كلمه لاتین (دیجیتوس ۳) یعنی انگشت می آیدوچون ما دارای ده انگشت هستیم، به اینجهت در سیستم عددی ما رقم ده مبنای محاسبه قرار گرفته است.

ولی در زمان کهن یك سیستم شمارهای واحد در سرتاسر دنیا بکار نمیرفت. بعضی از سیستمهای شمارش براساس ۱۲ بود. دیگری بر اساس ۲۰ و دیگری بر اساس ۲۰ و باز هم پاره ای براساس ۱۵۲ و۸ بود.

روشی توسط رومی ها در دو هزار سال قبل اختراع شد که تا قرن شانزدهم مردم اروپا آن را بکار میبردند. در واقع آن را هنوز در ساعتها و برای نشاندادن سر فصل کتابها بکار میبریم، منتها سیستم پیچیده ای بود. سیستم شمارش امروزی ما توسط هندی ها در هزاران سال پیش در هندوستان اختراع شد و در حدود سال ۹۰۰ توسط بازرگانان عرب به اروپا برده شد. در این سیستم تمام شماره ها را با ورقم می نوشتند 1 - 2- 3- 4- 5- 6- 7- 8 و بعد صفر. این سیستم اعشاریست که براساس عدد ده قرار گرفته است.