با افراد خود شیفته چگونه رفتارکنیم؟

شاخه: قبل از اینکه وقت جلسه اش را مشخص کند.راجع به جای پارک و میزان ترافیک برای ساعتی که می خواست بیاید.سوال می کرد.وقتی هم که وارد اتاق درمان شد،از اینکه اسانسور خراب بوده و مجبور شده پنج طبقه را با پله بالا بیاید. گله می کردوتهدیدکه اگردفعه اینده این طور باشد ، نمی اید.بعد از وارد شدن به اتاق هم تقاضا داشت که جهت کولر تغییر کند چرا که نسبت به باد ان حساس است.علت مراجعه اش را که جویا شدم،گفت : من ادم موفق وسرشناسی هستم،اما متاسفانه همسری دارم که مرا خسته کرده و معتقد است که من بسیار ایرادگیر هستم در واقع من فکر می کنم که او مسائل ساده و پیش پا افتاده را هم حتی نمی‌داند مثلاً هنوز بعد از چند سال نمی داند که من چه چیزهایی را دوست دارم از چه چیزهایی بیزارم او مدام مرا با بی توجهی هایش آزار می دهد و اخیراً مرا تهدید به ترک هم می کند از شما می‌خواهم کمک کنید تا او تغییر کند!

افرادی که خودشیفته هستند باورهایی نسبت به خود و دیگران و دنیا دارند. مثلا یک فرد خودشیفته معتقد است که فرد بسیار خاصی بوده و شایسته رفتار و امتیازات ویژه‌ای است و بنابر همین باور هم ممکن است انتظارات ویژه از دیگران داشته باشد ؛مثلا منتظر ماندن در صف انتظار بانک ‌یا مطب دکتر بسیار برایش سخت و کسل کننده است یا مثلاً چون فکر می‌کند که بسیار خاص است این باور را دارد که هیچ لزومی ندارد قوانین و مقررات را رعایت کند و این امر را محدودیت تلقی می‌کند. فرد خودشیفته به سادگی نمی پذیرد که او هم مانند دیگران ممکن است اشتباه کند وهر انتقادی را با تهدید مساوی می‌داند؛ به خصوص که اگر خود شیفته ای باشد که به خاطر جبران کردن بی ارزشی درونش به این خصوصیت روی آورده است و چون از درون خود شکنندگی دارد بنابراین اگر نقدی را بشنود بسیار به هم می‌ریزد و سریعاً عکس العمل نشان می‌دهد. این فرد یک جور خود محوری را که کودکان در سن دو سالگی تجربه می کنند همراه خود تا بزرگسالی آورده اند به این ترتیب که تصور می‌کنند تمام مسائل باید حول محور آن ها بچرخد. گویی خورشید به خاطر آن ها طلوع می کند و ماه نیز به خاطر آن ها بر آسمان شب می تابد. مثلا مدام از دیگران انتظار دارند که نیازهای آن ها را برآورده کنند؛ بدون اینکه خودشان قدم خاصی برای برآورده کردن نیاز خود بردارند .اگر نشانه های زیر را در خود یا اطرافیانتان پیدا می‌کنید احتمالاً با این موضوع درگیر هستید؛
افراد خودشیفته بسیار نیاز به تعریف و تمجید دارند و کمتر به عشق و محبت و نوازش بها می‌دهند.
انتظارات نامعقول دارند و بر این باورند که دیگران باید خواسته های آن‌ها را بی چون و چرا برآورده کنند.
اشتغال ذهنی زیادی به موفقیت شهرت، قدرت، زیبایی ،ذکاوت یا مورد محبت قرار گرفتن نامحدود دارند.
معتقدند که فردی خاص و استثنایی هستند و بنابراین باور، قواعدی ساخته اند از جمله اینکه لزومی ندارد از قواعد و مقررات خاصی پیروی کنند.
دیگران را به راحتی استثمار می‌کنند یعنی برای رسیدن به خواسته های خود از افراد به عنوان ابزار استفاده می کنند .
هیچ تمایلی به درک و همدلی با دیگران به این معنی که احساسات و نیازهای دیگران را بشناسند و درک کنند ندارند.
افراد خودشیفته با وجود ظاهر پر طمطراق و پرزرق و برقی که از خود نشان می دهند، اغلب از فقدان ارتباطی صمیمی و همدلانه رنج می برند و دچار تنهایی ای هستند که به سادگی نمی توانند با آن کنار بیایند هرچند که به خاطر شیوه جبرانی که در روابط و رفتارهایشان دارند ،اصلاً اینطور به نظر نمی رسد.
خیلی وقت ها افراد خودشیفته برای پوشاندن احساس بی ارزشی درون خود نقابی سنگین را به چهره می زنند؛ در حالی که زیر این نقاب بسیار شکننده هستند و به همین دلیل با هر انتقادی فرو می‌ریزند و می شکنند.
فرد خودشیفته بسیار تمایل به سرزنش دیگران دارد و در واقع با بی ارزش جلوه دادن دیگران می خواهد به خود اعتبار بیشتری ببخشد.

دسته بندی افراد خودشیفته
افراد خودشیفته بنابه آسیبی که خورده اند در سه دسته جای می گیرند؛

1. خودشیفته ناب« لوس»
اینکه یکی از نیازهای اساسی انسان که پذیرش محدودیت سالم است در دوران کودکی به جا و به موقع برآورده نشده باشد به این معنی که کودک هیچ محدودیتی نداشته باشد و هر آنچه که می خواهد در لحظه در اختیارش قرار گرفته باشد و بعد از سنی ۴ تا ۵ سالگی صبر کردن و تحمل کردن حال بد خود را تمرین نکرده باشد باعث می شود که در بزرگسالی نیز خود را فردی بسیار خاص در نظر بگیرد که نمی‌تواند مقررات و محدودیت‌ها را تحمل کند. او بسیار پرتوقع و کنترلگر می شود و انتظار دارد که همه چیز مطابق میلش اتفاق بیفتد.
خودشیفته شکننده
در واقع این افراد یک نوع جنگ افراطی دارند برای اینکه نقاط ضعف و ناتوانی هایشان را بپوشانند این افراد در دوران کودکی یا با غفلت والدین روبرو شده اند، یا از طرف والدین خود بدرفتاری دیده‌اند و یا مورد پذیرش مشروط قرار گرفته اند. مثلا والدین بچه را به این شرط دوست داشتند که زیبا بوده یا شیرین زبانی کرده یا معدل بالایی داشته است. از نظر آن ها همیشه این خطر وجود دارد که اگر اینگونه نباشد عیب و ایراد درونی آن ها برملا می‌شود بنابراین زرهی از جنس خود شیفتگی به تن کرده اند و با رفتار های جبرانی به صورت افراطی به دنبال کسب موفقیت و شهرت و منزلت و ثروت رفته اند. درد اصلی اینجاست که اگرچه موفق هم شده اند اما اغلب رضایت درونی ندارند و با یک انتقاد ساده به هم می ریزند و به شدت وابسته به تعریف و تمجید هستند چراکه پایگاه درونی ناایمنی دارند. باز هم نیاز اصلی و اساسی آنها که امنیت عشق و محبت بی قید و شرط است همان طور که در کودکی برآورده نشده در بزرگسالی برآورده نمی‌شود درون این افراد کودکی غمگین و تنها گوشه ای کز کرده که به شدت نیاز به نوازش و همدلی داردئ اگرچه که ممکن است هر دست نوازشگری را پس بزند!

خودشیفته وابسته
این افراد همیشه به خود حق می دهند که بار زندگی خود را بر دوش اطرافیان بیندازد .آن ها خود را فردی ضعیف ناتوان و نیازمند جا می‌زنند وازدیگران توقع دارند که مراقب آن ها باشند. در دوران کودکی هم والدین بیش از اندازه از آن ها حمایت کرده و جوری با فرزند خود برخورد کرده اند که انگار همیشه حق با او بوده است و اکنون هم با دیگران به گونه‌ای برخورد می‌کنند که انگار از آن ها طلبکارند و اگر اطرافیان نیازهایشان را برآورده نکنند عصبانی می‌شوند.

افراد خودشیفته در روابط عاطفی خود چطور ظاهر می‌شوند؟
این افراد اگرچه فقدان صمیمیت دارند اما باز هم نمی توانند به راحتی رابطه صمیمانه برقرار کنند.
در روابط عاطفی خود بیشتر تمایل به دریافت تحسین و تعریف و تمجید دارند تا دریافت عشق و محبت. همدلی بلد نیستند؛ همچنین نمی‌توانند همدلی دیگران را نیز دریافت کنند.
در روابط عاشقانه و صمیمانه آدم های حسودی می شوند به دستاوردهای همسرانشان غبطه می خورندو با ناارزنده سازی طرف مقابل سعی در مهم جلوه دادن و پررنگ کردن خود دارند.
بسیار انتقادگر هستند و مدام ایراد می‌گیرند این در حالی است که اصلا قدرت شنیدن هیچ نقدی را ندارند.

با افراد خودشیفته چگونه رفتارکنیم؟

راه های رهایی از خودشیفتگی
کمبود انگیزه کافی بزرگترین مانع برای تغییر فرد خودشیفته است چرا که اغلب فقط اطرافیان در عذاب هستند تا نیازهای فرد خودشیفته را برآورده کنند. این افراد زمانی برای درمان مراجعه می‌کنند که متوجه خطر اساسی برای از دست دادن روابط یا شریک عاطفی خود می شوند.
از آنجایی که فرد خودشیفته در پذیرش محدودیت سالم چه برای خود و چه برای دیگران مسئله دارد مهمترین گام یادگرفتن این اصل مهم است که تمام افراد دارای توانایی ها و محدودیت هایی هستند و همین طور قوانین و مقرراتی در اجتماع وجود دارد که ملزم به پذیرش آن ها هستیم. تهیه فهرستی از مزایا و معایب نپذیرفتن محدودیت‌های سالم موجود کمک می‌کند تا فرد متوجه هزینه‌هایی که بابت رفتار های ناکارآمد خود می‌پردازد بشود.به عنوان مثال فرد خودشیفته ای که در محیط کارش نمی تواند چهارچوب ساعت کاری و زمان تحویل پروژه را رعایت کند ممکن است در معرض تنزل رتبه شغلی، مشکلات حقوقی و کاری و از دست دادن بعضی روابط موقعیت ها قرار گیرد.
اصل مهم دیگری که فرد خودشیفته حتما باید یاد بگیرد پذیرش احترام متقابل در روابط انسانی است. تلاش باید در این باشد که فرد یاد بگیرد انسان ها همه با هم برابرند ارزش وجودی یکسانی دارند و هیچ انسانی با ارزش تر نیست که سزاوار دریافت سرویس یا موقعیتی خاص تر باشد. افراد خودشیفته باید همدلی کردن را یاد بگیرند و اجازه بدهند که گاهی دیگران با آن ها همدلی ‌کنند. همدلی کردن به این معنا است که گاهی پایتان را در کفش دیگران کنید و راه بروید و گاهی از جایگاه خود جابه‌جا شوید و از جایگاه دیگران به مسئله نگاه کنید. همدلی کردن یعنی گوش دادن با تمام وجود : بدون اینکه ایرادی بگیرید، قضاوتی کنید نصیحتی کنید و نظری بدهید؛ یعنی تنها آنچه را که می شنوید و احساسی را که درک می کنید با زبان خود به طرف مقابل منتقل می کنید. اگر جزو گروه دوم افراد خودشیفته هستید و دائم در حال جبران افراطی جهت پوشاندن عیب و نقص های خود هستید بد نیست که نگاهی واقع‌بینانه نسبت به خود پیدا کنید به این معنا که بپذیرید شما هم مانند تمام انسان ها توانایی ها و محدودیت هایی دارید که لازم است آن ها را ببینید و درک کنید. نقاط آسیب‌پذیر خود را ببینید و با این بخش از وجود خود آشتی کنید شما هم مانند بسیاری دیگر نقاط ضعف و قوتی دارید .

با افراد خودشیفته چگونه رفتارکنیم؟
اگر طرف مقابل شما فردی خودشیفته است باید چه رفتاری داشته باشید؟
باید در مقابل افراد خودشیفته قاطعانه و جرئتمندانه رفتار کنید به این معنی که موقعیت را شرح دهید، احساس ونیاز خود را بیان کنید و خواسته و پیشنهاد خود را مطرح کنید و بر سر حرفتان هم بمانید البته قبل از عملی کردن این کار بهتر است که مزایا و معایب احتمالی این روش را در نظر بگیرید ،چرا که فرد خودشیفته احتمالاً از روش‌های مختلفی برای مسلط شدن بر شما استفاده خواهد کرد ؛مثل توپ و تشر زدن، متلک و کنایه، بی ارزش شدن خواسته شما پس عزت نفس خود را در اولویت قرار دهید و بر سر حرف خود قاطعانه ونه با پرخاشگری بایستید.به رفتارهای خود توجه ویژه ای بکنید و ببینید کجاها از خواسته‌های خود نیازهای خود و نیازهای خود گذشت کرده‌اید و نیازهای طرف مقابلتان را در اولویت قرار داده‌اید. اغلب در مقابل فردی خود شیفته فردی ایثارگر و فداکار ایستاده که در تداوم رفتار های ناکارآمد فرد خودشیفته نقش اساسی را بازی می‌کند.با طرف مقابلتان خیلی واضح و روشن از عواقب رفتارهای خودخواهانه اش گفت و گو کنید: اگر تمایل به تغییر داشت همدلانه همراه شوید و اگر نداشت مزایا و معایب ماندن در این رابطه را بسنجید و واقع بین باشید که اگر او قدمی بر ندارد شما به تنهایی شانس زیادی برای بهبود رابطه نخواهید داشت. برای این افراد محدودیت بگذارید و بر روی قوانینی که تعیین می کنید بایستید. نگران نباشید چون این کار کمک به برآورده شدن نیاز پذیرش محدودیت سالم است که در دوران کودکی برآورده نشده است. اگر توانستید با آن کودک تنها و آسیب دیده درونشان ارتباط برقرار کنید با او همدلی کنید اگر چه ممکن است رفتار بسیار مغرور بوده و پذیرا نباشد اما در نهایت حتما لحظاتی را پیدا خواهید کرد که با این کودک ارتباط برقرار کنید چون این کودک نیاز به توجه و همراهی شما دارد.
مجله موفقیت