سازوکار تأثیر روانی بر باروری

در بخش های پیشین، به تفصیل دربارهی تأثیر فشار روانی بر مغز و سیستم غده های تراوشی درونی بحث شده است. هیپوتالاموس و غدهی هیپوفیز در برابر فشار روانی، پاسخگو بوده و هورمون های ایجاد کننده ی فشار روانی را تراوش می کنند. این دو قسمت اساسی مغز، در عین حال، نقشی اساسی در تنظیم و تراوش هورمونهای جنسی دارند.

هیپوتالاموس با تراوش دورهای هورمونهای محرک، قسمت قدامی غده ی هیپوفیز را به تراوش دو هورمون جنسی مهم وادار می سازد که این هورمونها نقش اساسی در باروری زنان دارند. یکی از این هورمونها، عامل تحریک کننده ی فولیکول های تخمدان در زن و مولد اسپرم در مرد است.

روان چه تاثیری در باروری دارد؟

این هورمون، سبب رشد تخم و کیسه ی پیرامون آن در زن می شود. هنگامی که تخم به حد بلوغ رسید، هورمون دیگری به نام (L . H) از غده ی هیپوفیز تراوش می شود. تراوش این هورمون منجر به ترکیدن کیسه ی فولیکول شده و در نتیجه، تخم آماده، به درون لوله های رحم رانده می شود. نظام متعادل و دوره ای این هورمونهای جنسی، به آسانی به وسیله ی هورمونهای فشار روانی، هم چون CRF و ACTH دچار نارسایی می شود. بدین ترتیب، فرمان های تنظیم شده هیپوتالاموس به غدهی هیپوفیز، مختل شده و تراوش های F , S , H و یا LH از نظام معمولی خارج می شود. نتیجه ی این بی نظمی ها، عدم بلوغ تخم ها در تخمدان، توقف یا نامرتب شدن عادت های ماهیانه است.

همانگونه که اشاره شد، افزون بر سیستم غده های تراوشی درونی، ممکن است عوامل روانی به طور مستقیم و از راه رشته های عصبی که از مغز و نخاع به دستگاه تناسلی هدایت می شوند، اعمال اثر کنند. بنابراین، حتی اگر مراحل بلوغ تخم، دچار اشکال نشده باشد، نابسامانی در حرکت های دودی لوله های رحم، می تواند به نارسایی در انتقال تخم به زهدان بینجامد و در نتیجه، آبستنی به وجود نیاید.

این مسائل در مورد مردان نیز درست است؛ به این معنا که ممکن است فشار روانی از راه کاهش گرایش های جنسی و یا ایجاد ناتوانی جنسی، موجب عقیمی شود. اثر مستقیم فشار روانی در باروری مردان، از رهگذر رشته های عصبی هدایت شده به دستگاه تناسلی است.