برای اینکه شیر مادر زیاد شود مواد زیادی لازم است که چنانکه یکی از آن­ها به بدن نرسد کارخانه­ ی سازنده­ی شیر مختل شده و شیر کم می­گردد.

این مواد را به پنج دسته تقسیم می­نماییم و متذکر می­شویم که این پنج دسته، لازم و ملزوم یکدیگر می­باشند و یکی از آن­ها به تنهایی نمی­تواند اثری در زیاد شدن شیر داشته باشد و مادری که بخواهد شیرش کافی باشد باید سعی کند از این مصالح که برای ساختن شیر لازم است همه روزه استفاده نماید.



دسته­ ی اول ویتامین (آ)

برای زیاد شدن شیر ویتامین (آ) نقش مؤثری دارد. اگر تمام مواد و مصالح شیر را به قدر کافی بخورید و از این ویتامین کمبود داشته باشید محال است یک قطره شیر از پستان شما خارج شود.

حالا کتاب را ورق بزنید و در فصل ویتامین­ها این ویتامین را مجدداً مطالعه نمایید و همه روزه خوراکی­هایی بخورید که دارای این ویتامین باشند مخصوصاً خوردن جوانه­ی گندم و سمنو را فراموش نفرمایید زیرا بسیار مفید می­باشند و از طرفی در جوانه­ی گندم ماده­ای است که در حفظ این ویتامین اثر نیکو دارد.



دسته­ ی دوم کازئین نباتی

یکی از مواد شیر کازئین می­باشد و چنانکه باره گفتیم انسان قوه­ی خلاقه ندارد و باید مواد موردنیاز خود را از نباتات بگیرد. یکی از مواد موردنیاز زن بچه شیرده کازئین است و باید گیاه­هایی که دارای کازئین نباتی می­باشد بخورد.

کازئین نباتی در باقلا به مقدار زیاد و در سایر بنشن­ها نیز دیده می­شود بنابراین زنان شیرده باید از بنشن­ها زیاد مصرف کنند مخصوصاً باقلا، نخود، لوبیا، ماش و غیره.

چای نیز دارای کازئین نباتی است و خوردن آن شیر را زیاد می­کند. خرفه نیز دارای این مواد بوده و خوردن آن مفید استگل پنیرک و مخصوصاً نوعی از آن که خبازی نام دارد برای زیاد شدن شیر مفید است.



دسته­ ی سوم هورمون­ها

هورمون­های زنانه برای زیاد شدن شیر مفید می­باشند. خوردن رازیانه و ماء الشعیر شیر را زیاد می­کند و اخیراً در اروپا دامپروران به دام­های شیرده مقداری رازیانه می­خوراند و به این وسیله شیر آن­ها را چندین برابر کرده­اند. عده­ای برای این عمل عواقب وخیمی پیش­بینی می­نمایند و می­گویند شیرها که امروز به صورت شیر خشک و لبنیات مصرف می­شود ممکن است سبب عقیم شدن مردها گردد.

در هر صورت رازیانه شیر را به طور معجزه­آسایی زیاد می­کند و برای کودک اگر دختر باشد به هیچوجه ضرر ندارد ولی در مورد اطفال پسر نباید زیاده­روی کرد زیرا ممکن است بلوغ آن­ها را به تأخیر اندازد.

به طور کلی مقدار کم آن نه برای پسر و نه برای دختر ضرری ندارد. شیر حیوانات نیز دارای کمی هورمون بوده و خورد آن برای زنان بچه شیرده از این جهت نیز نافع است.

کرفس و انیسون اثر زیادی در زیاد کردن شیر دارد و بعید نیست در این مواد نیز هورمون­های مناسبی جهت ازدیاد شیر یافت شود. جوشانده­ی دانه­ی هویج نیز شیر را زیاد می­کند.



دسته­ ی چهارم مایعات

همه می­دانند که شیر مقدار زیادی آب دارد و برای زیاد شدن شیر باید از مایعات زیاد نوشید.

میوه­جات آبدار مخصوصاً هندوانه در زیاد کردن شیر اثر بسیار مفیدی دارد.

انواع خربزه مخصوصاً گرمک، طالبی و شهری بسیار مفیدند زیرا علاوه بر آب دارای هورمون­هایی نیز می­باشند.

روی هم رفته خوردن آب میوه از آب معمولی برای زیاد شدن شیر مفیدتر است زیرا آب میوه­جات چنانکه قبلاً تذکر دادیم خاصیت حیاتی داشته و بهتر جذب غدد شیر می­شود.

غیر از آب میوه، شربت­های میوه، شربت گل­ها، شربت بنفشه و شربت بهار نارنج در زیاد کردن شیر مادر تأثیر مطلوب دارند.



دسته­ ی پنجم سایر مواد شیر

شیر غیر از آب و کازئین دارای مقادیر زیادی قند، لاکتوز و چربی است.

املاح مخصوصاً کلسیم و سایر فلازت نیز در شیر پیدا می­شوند و برای اینکه شیر زیاد شود باید مواد قندی مخصوصاً توت میوه­های شیرین خورده شود. برای چربی نیز باید زن بچه شیرده همه روزه مقداری کره را در شیر حل کرده بخورد.

خوردن انگور[۱] و شیره­ی آن برای زیاد شدن شیر مفیدترین غذاهاست، خوردن مواد چرب و میوه­های روغن­دار مثل نارگیل، زیتون، گردو، بدام و غیره بسیار مفید است. مواد کلسیم­دار از قبیل گلابی، آبلیموی مرمری، سوپ استخوان و غیره نیز برای ترمیم کلسیم شیر لازم است.

[۱] در فصل زمستان که انگور پیدا نمی­شود سرکه شیره میل نمایید.