اروین یالوم روانشناسی که باید بیشتر شناخت

نگاهی گذرا به افکار و اندیشه های اروین یالوم نویسنده و روانپزشک آمریکایی
شاخه اروین دیوید یالوم روان پزشک وجود گرا، نویسنده آمریکایی و استاد سابق دانشگاه استنفورد است که آثارش در چندین سال اخیر در همه جای دنیا و همین‌طور بین مخاطبان ایرانی با استقبال خوبی روبرو شده است و از محبوب‌ترین روان درمانگران حال حاضر دنیاست واین محبوبیت دو طیف از مخاطبین را در برمی‌گیرد. روان شناسان و متخصصان و همین طور خوانندگان غیرمتخصص علاقه مند به مسائل روانشناسی و فلسفی یالوم در یکی از کتاب‌هایش می گوید که هدف من هم این است که این دو دسته را به هم دیگر معرفی کنم.

یالوم پایه گذار مکتب روان درمانی وجودی است ؛ مکتبی که ریشه در فلسفه اگزیستانسیالیسم دارد و در کتاب روان درمانی اگزیستانسیال پایه های این نظریه را تبیین کرده است علت شهرت او جدا از کتاب های مفید و کاربردی روان پزشکی همچون روان درمانی اگزیستانسیال و گروه درمانی بابت رمان های پر فروشی است که توانست توجه عام و خاص را به خود جلب کند. یالوم قلم جذاب و شیرینی دارد و مطالعات بسیار او در زمینه ادبیات باعث شده است که مفاهیم روان شناسی را در بعضی از آثارش به زیبایی در قالب داستان های پر کشش روایت کند. همین موضوع سبب شد که او بتواند گامی فراتر از سایر روان شناسان و روان پزشکان بر دارد. کمتر کسی در طول تاریخ ۱۵۰ ساله علم روانشناسی توانسته است تا این حد نظر مخاطب متخصص و غیرمتخصص را به خود جلب کند و شاید بتوان از این نظر در بین روانشناسان متأخر او را با اریک برن مقایسه کرد.اریک برن با آثارش از جمله کتاب« بازی ها» توانست مفاهیم پیچیده روانشناسی را برای طیف‌های مختلفی از مخاطبین به صورت ساده و قابل فهم توضیح دهد یالوم نیز با آثارش توانست روانشناسی را به حیطه مطالعه مردم عادی بکشاند و مسائل روان شناختی را به عامه مردم ارائه کند.

نگاهی به افکار و اندیشه های اروین یالوم نویسنده و روانپزشک آمریکایی

رنج های جدا نشدنی زندگی
اروین یالوم معتقد است بیشترین رنج انسان ریشه در اضطراب هایی دارد که هراس های وجودی هستند؛ اگر بخواهیم با زبان ادبیات و فرهنگ خودمان از این اضطراب‌ها سخن بگوییم شاید به طور خلاصه مصداق همین بیت معروف باشد« از کجا آمده ام آمدنم بهر چه بود به کجا میروم آخر ننمایی وطنم »یالوم در واقع بر این باور است که با برخورد درست با این اضطراب ها و یافتن پاسخی برای آن مرهمی بر بسیاری از رنج ها و آلام بشری خواهیم بود. او در روان درمانی وجودی این اضطراب ها را به چهار بخش اصلی تقسیم می کند که شامل مرگ، آزادی، انزوا و معنی زندگی می شود. این که همه ما می‌دانیم که روزی دیگر وجود نخواهیم داشت آنچه هست به دست نیستی می‌رود خود می‌تواند سبب پریشان حالی آدمیزاد شود .اینکه به قول سارتر انسان محکوم به آزادی است بنابراین فرد کاملاً در برابر زندگی خویش مسئول است و نه فقط در برابر اعمال خود بلکه در برابر کوتاهی هایش هم مسئولیت دارد اینکه می‌دانیم هریک از ما در هستی تنها هستیم بر رنج انسان بودن ما می افزاید. به اعتقاد یالوم هیچ رابطه ای قادر به از میان بردن تنهایی نیست و ما می‌توانیم در تنهایی یکدیگر شریک شویم و عشق درد تنهایی را جبران می کند. در نهایت معنای زندگی چهارمین دلواپسی‌ غایی بشر است. بسیاری از درمانگران بالینی پی برده‌اند تعداد بیمارانی که برای شکایتی مرتبط با فقدان معنا در زندگی جویای درمان می شود به سرعت رو به افزایش است یالوم معتقد است انسان باید بتواند در فاصله تولد تا مرگ برای خود معنای ارضاکننده بجوید و گاه در این مسیر دشوار کسی توان یاری رساندن به او را ندارد.

یالوم و مواجهه با مرگ
سال گذشته یالوم در بستر بیماری که او را به مرگ نزدیک کرده بود با مجله آتلانتیک مصاحبه‌ای انجام داد و در پاسخ به مصاحبه گری که از او پرسید آیا دل مشغولی همیشگی اش در مورد مرگ باعث آرام تر شدن فکر و خیال اینکه ممکن است به زودی از دنیا به رود شده است. گفت؛ به نظرم این دل مشغولی کار را برایم راحت‌تر کرده است او در این مصاحبه می‌گفت که از مرگ با این حس تسکین پیدا می‌کند که خوب زندگی کرده است به گذشته که نگاه می کنم می بینم که موفقیت‌های زیادی کسب کرده ام و حسرت های کمی دارم.تکانه ای درونی در همه ما هست که می خواهد زنده بمانیم و می‌خواهد زندگی کنیم. من متنفرم که ببینم زندگی تمام شده است مردم سراسر جهان روزانه به یالوم ایمیل می زنند به این امید که ترس‌های وجودگرایانه شان به خصوص ترس از مرگ برطرف شود یالوم می گوید: ما می توانیم ترس از مردن را در خودمان کمرنگ کنیم از این طریق که بدون افسوس و حسرت زندگی کنیم به تاثیری که روی نسل‌های آینده خواهیم داشت فکر کنیم و در نهایت بار این اضطراب را به تنهایی به دوش نکشیم و درباره آن با نزدیکانمان صحبت کنیم او معتقد است، رابطه دو جانبه ای بین ترس از مرگ و حس زندگی نازیسته وجود دارد. به عبارت دیگر هرچند از زندگی کمتر بهره برد
ه باشیم، اضطراب مرگ بیشتر است. اگر زندگی پر از افسوس حسرتی داشته‌ایم که پر از کارهای نکرده است اگر خودمان را تحقق نبخشیده باشیم زمانی که مرگ به سراغمان می آید بسیار وحشتناک تر خواهد بود.نیچه این عقیده را در یک جمله کوتاه بیان کرده است ؛زندگی ات را به کمال برسان و به موقع بمیر.

نگاهی به افکار و اندیشه های اروین یالوم نویسنده و روانپزشک آمریکایی

خودشکوفایی
یالوم برای غلبه بر ملال زندگی و دلواپسی مرگ بر تحقق خودشکوفایی تأکید می‌کند.خودشکوفایی مفهومی است اولین بار آبراهام مازلو مطرح کرد و به معنی بالفعل کردن تمام توانایی‌های بالقوه است. یالوم نیز می گوید؛ انسان به گونه‌ای ساخته شده است که اصرار دارد موجودی کامل و کامل تر شود و این به معنای اصرار برای رسیدن به همان چیزی است که مردم ارزش های والا بزرگواری، مهربانی ،شجاعت، صداقت عشق، از خودگذشتگی و خوبی می نامند. نتیجه می‌گیرد که هر قدر خودشکوفایی در فردی بیشتر صورت گیرد اضطراب کمتراست. پزشکانی که با بیماران محتضر سر و کار دارند دیده اند که اضطراب مرگ بر کسانی که احساس می‌کنند زندگی کامیابانه ای را سپری نکرده اند بیشتر است.
یالوم به عنوان یک درمانگر وجودی معتقد است در مسیر خود شکوفایی کار او بیشتر برداشتن موانع از سر راه بیمار است . او در کتاب هنر درمان می‌گوید من دریافتم که مجبور نیستم همه کار را به عهده بگیرم مجبور نیستم میل به رشد حس کنجکاوی اراده، رغبت به زندگی، محبت وظیفه شناسی یا هر یک از خصوصیاتی را که از ما انسان می سازد در روح بیمار بدمم. نه،من فقط باید موانع را شناسایی و برطرف کنم باقی کار به خودی خود و با نیروی خود شکوفایی موجود درون هر بیمار پیش می‌رود.

نگاهی به افکار و اندیشه های اروین یالوم نویسنده و روانپزشک آمریکایی

آثار یالوم
یالوم هم آثار داستانی دارند و هم غیر داستانی که در آن بحث های تخصصی روان درمانی مطرح شده است و در بعضی آثار داستانی از فرآیندهای درمانی را که با هر یک از بیمارانش طی می کرد به زیبایی شرح داده است. انتشار رمان« وقتی نیچه گریست» در سال ۱۹۹۲ جایگاه یالوم را به عنوان یک رمان نویس تثبیت کرد که در کشورمان نیز با استقبال بسیار زیادی از سوی جامعه کتابخوان مواجه شد.اکثر کتاب های یالوم به بسیاری از زبان ها ترجمه شده و جوایز فراوانی را برایش به ارمغان آورده است این رمان درباره دیدار خیالی نیچه فیلسوف آلمانی و برویر پزشک و روان کاو اتریشی است. از جمله آثار دیگر این نویسنده که به فارسی ترجمه شده اند می توان به این موارد اشاره کرد درمان شوپنهاور، مسئله اسپینوزا مامان و معنی زندگی، خیره به خورشید و روان درمانی اگزیستانسیال دروغگویی روی مبل و هنر درمان، سال گذشته نیز گلچینی از مشهور ترین آثار یالوم در کتابی به نام یالوم خوانان منتشر شد.
مجله موفقیت