شب یلدا
«شب یلدا» آخرین شب پاییز و شب ورود به فصل زمستان میباشد که به عنوان یکی از شبهای مقدس در ایران باستان مطرح بوده بهصورت رسمی در تقویم ایرانیان باستان از سال ۵۰۲ قبل از میلاد در زمان داریوش یکم به تقویم رسمی ایرانیان باستان راه یافت.
چله و جشنهایی که در این شب برگزار میشود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران دور و گذشته، که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل میداد
در طول سال با سپری شدن فصلها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیتهای خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند.
شب یلدا، طولانی ترین شب سال برای مردم فرصتی است که دوباره به گرد هم آیند و این شب را جشن بگیرند و به خوشی سپرانی کنند.
تکبیتهای ناب شب یلدا از شاعران بزرگ
هنوز با همه دردم امید درمانست
که آخری بود آخر شبان یلدا را
✦✦
نظر به روی تو هر بامداد نوروزیست
شب فراق تو هر شب که هست یلداییست
✦✦
روز رویش چو برانداخت نقاب شب زلف
گفتی از روز قیامت شب یلدا برخاست
✦✦
برآی ای صبح مشتاقان اگر نزدیک روز آمد
که بگرفت این شب یلدا ملال از ماه و پروینم
سعدی
✦✦✦✦✦✦✦
تا در سر زلفش نکنی جان گرامی
پیش تو حدیث شب یلدا نتوان کرد
✦✦
هست در سالی شبی ایام را یلدا ولیک
کس نشان ندهد که ماهی را دو شب یلدا بود
خواجوی کرمانی
✦✦✦✦✦✦✦
هر شبی در غم هجرت شب یلداست مرا
که به سالی به جهان یک شب یلدایی هست
امیرخسرو دهلوی
✦✦✦✦✦✦✦
آه ما رعناترست از آه ماتم دیدگان
آنچنان کز جمله شبها شب یلدا یکی است
✦✦
می کند زلف دراز تو به دلهای حزین
آنچه با خسته روانان شب یلدا نکند
✦✦
در شب یلدای بخت من نیارد شد سفید
گر ید بیضا نماند از گل صبح آفتاب
✦✦
زلف ماتم دیدگان را شانه ای در کار نیست
دست کوته دار ای مهر از شب یلدای من
صائب تبریزی
✦✦✦✦✦✦✦
همه شبهای غم آبستن روز طرب است
یوسف روز، به چاه شب یلدا بینند
✦✦
هست چون صبح آشکارا کاین صباحی چند را
بیم صبح رستخیز است از شب یلدای من
خاقانی
✦✦✦✦✦✦✦
شب هجرانت، ای دلبر، شب یلداست پنداری
رخت نوروز و دیدار تو عید ماست پنداری
اوحدی مراغهای
✦✦✦✦✦✦✦
صحبت حکام ظلمت شب یلداست
نور ز خورشید جوی بو که برآید
حافظ
✦✦✦✦✦✦✦
شب محنت من ز امداد فکرت
درازی شبهای یلدا گرفته
انوری
عمر ابد ز عهده نمیآیدش برون
نازم عقوبت شب یلدای خویش را
✦✦
روز عیشی خواستم زاید چه دانستم که چرخ
حامله دارد به سد ماتم شب یلدای من
وحشی بافقی
✦✦✦✦✦✦✦
دوشینه شبم بود شبیه یلدا
آن مونس غمگسار نامد عمدا
مهستی گنجوی
✦✦✦✦✦✦✦
اشک خود بر خویش می ریزم چو شمع
با شب یلدا در آویزم چو شمع
اقبال لاهوری
✦✦✦✦✦✦✦
بمان که فلسفه این شب دراز این است
که یک دقیقه بیشتر تو را نگاه کنم
سعید بیابانکی
دوبیتیهای معاصر با مضمون شب یلدا
در شب یلدای عشقت شب نشین بادهام
خسته از دلتنگیات با جامها جان دادهام
نیستی هر لحظه اما با منی در شعر من
با خیالت مست در آغوش غم افتادهام
مینا معمارطلوعی
✦✦✦✦✦✦✦
از برگ برگ ِ دفتر من پرت میشوند
معشوقهای خستهی پایان گرفتهام
یلدای چشمهای تو را گریه میکنند
موهای رنگ و بوی زمستان گرفتهام
سیدمهدی موسوی
✦✦✦✦✦✦✦
یلدای چشمهای تو برفیترین شب است
یلدای چشمهای تو طوفان میآورد
امشب تمام وسوسهها در نگاه توست
ابلیس هم به دین تو ایمان میآورد
مهران حسینی
✦✦✦✦✦✦✦
یک اتفاق یخمکی عاشقانه نیست
این قرصها دلیل پشیمانی من است
یلدا هنوز دو رو برم تخمه میجود
اینجا شروع خودکشی آنی من است
رقیه خدابنده اویلی
✦✦✦✦✦✦✦
یلدای گیسوان من آغاز میشود
پاییز بی بهار به پایان رسیده است
کاری نکن که شهر خبردارمان شود
خواب از سر تمام کلاغان پریده است
مهتاب بازوند
✦✦✦✦✦✦✦
ز هر چه غم است گشته بودم آزاد
فریاد از این دام زمانه فریاد
ناگاه کمین گشود از مشرق دل
یلدای سیاه گیسوانت در باد
وحید عمرانی
✦✦✦✦✦✦✦
زل میزنم به اینهمه یلدای ناتمام
حل میشوم تمام تو را توی هیچکس
حافظ دوباره گفته نمیآیی بی دلیل
بغضی شکستهتر شده حالا نفس … نفس
مرضیه فرمانی
✦✦✦✦✦✦✦
جغرافیای توی سرم گیج میخورد
دارم دراز میشوم امشب بدون درد
یلدای تلخ با تو نبودن رسیده است
ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد
مریم حقیقت
✦✦✦✦✦✦✦
یلدا چگونه این همه قدت بلند شد؟
طفل حقیر نازک مردادماه من!
امشب برات کیک گرفتیم و چند شمع
کادو برات آمده یک شال و پیرهن
علیرضا عاشوری
✦✦✦✦✦✦✦
دیر آمدی دوباره زمستان رسیده است
فنجان چای و قهوهیمان سرد میشود
تنهاترین ستاره یلدای سال پیش
از آسمان چشم شما طرد میشود
مقداد تکلوزاده
✦✦✦✦✦✦✦
آتش گرفته دفتر شعرم به اسم تو
فالی نمانده تا به تو یلداییاش کنم
بی خود به فال نیک نگیر این ترانه را
عشقی نمانده تا به تو لیلاییاش کنم
فاطمه شمس
✦✦✦✦✦✦✦
وقتی که قلب سنگ ِ تو را هم شکافتم
چشمم برای دیدن ِ خون نا امید بود
تقصیر عشق نیست، خداوند شاهد است
هر هندوانهای که بریدم سفید بود
یاسر قنبرلو
✦✦✦✦✦✦✦
دردش گرفته این شب و فارغ نمیشود
چشمم سفیدتر شد و پهلو به برف زد
این شعر هم به حرمت امشب بلند شد
این شعر.. اگرچه پشت سر عشق حرف زد
سیده زهرا بصارتی
✦✦✦✦✦✦✦
شب قصههای پیرزنی ساده لوح بود
در غارهای بی خبر پر کلاغیات
یلدا شروع ساختن یک گلوله برف
در مشتهای منجمد اتفاقیات
صدیقه حسینی
✦✦✦✦✦✦✦
بیردی از پرنده و پرواز تا هنوز
نزدیک استحالهی شبهای چشم تو
با فرصتی که باز به آغاز مانده است
در عادتم عجیب به یلدای چشم تو
شیوا فرازمند
✦✦✦✦✦✦✦
در لابه لای این شب دیوانه گم شدند
آن روزهای خوب و قشنگی که داشتم
یلدای پیر و خسته این سال لعنتی
برداشت آنچه را که برایت گذاشتم
✦✦
دستم گرفت دست تو را توی دست خود
سرمای اولین شب غمگین سال را
احساس کرد فصل زمستان رسیده است
پیچید دور گردن عکس تو شال را
وحید نجفی
✦✦✦✦✦✦✦
یلدا دوباره شعر و غزل را بهانه کرد
با چند جمله متغیر، بدون حرف
با ساختار ذهنیتی پوچ و منحرف
مبهوت در سپیدی دستان خیس برف
رضا صحرایی
✦✦✦✦✦✦✦
یلدای بی ترانهی وقتی تو نیستی
در شعرهای یخ زده پهلو گرفته است
لطفی کن و دوباره مرا یخشکن نباش
این عشق با نبودن تو خو گرفته است
امیر سنجری
✦✦✦✦✦✦✦
یلدا چه اتفاق قشنگیست خوب من
افتاده توی قهوهی با تو نشستنم
لب میزنی به تلخی فنجان قهوهات
لبهای گر گرفتهی فنجان منم منم
پویا آریانا
✦✦✦✦✦✦✦
وقتی که از نهایت شب حرف میزنی
یلدا درست مثل خودت سرد میشود
امسال هم زنی که تو تنها گذاشتیش
دارد برای روح خودش مرد میشود
زهرا دهقان
✦✦✦✦✦✦✦
از کوچههای زرد دگر رد نمیشود
یلدا که بردهاند دلش را به روی دست
فردا تمام شهر در آغوش خواب دید
یک زن سقوط میکند از ارتفاع پست
رویا ابراهیمی
✦✦✦✦✦✦✦
هشتاد و نه حکایت سرد وسیاه را
با خواب شاعرانه به فردا رساندهام
حالا به نامت این شب بالا بلند را
با چشمهای یخ زده بیدار ماندهام
✦✦
یلدا سپید سادگیات را سیاه کن
خوابند و بیدلیل کنارت نشستهاند
لابد شبیه شمع تو را فوت میکنند
وقتی به جای پسته دلت را شکستهاند
علی اکبر رشیدی
✦✦✦✦✦✦✦
من یاد تو را ز غم تمنا کردم
هجران تو را همیشه حاشا کردم
یلدای ندیدنت مرا آخر کشت
شب را به گمان فدای فردا کردم
بهروز قاسمی
✦✦✦✦✦✦✦
شب یلدا شب بزم و سرور است
شبی طولانی و غمها به دور است
شباهنگام تا وقت سحرگاه
بساط خنده و شادی چه جوراست
* لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید.
* نیازی به نوشتن نام و یا ایمیل نمی باشد،می توانید به صورت ناشناس نظر بدهید.