زنان در برابر بیماری نشانگان روده تحریک پذیر

ماجرای یک سندروم مزاحم
شاخه: تعامل نداشتن بین عملکرد مغز و روده منجر به بیماری مزمن و نسبتاً شایعی به نام سندرم روده تحریک پذیر می شود.
بیماری ای که هر چند نقصی ساختاری در دستگاه گوارش ایجاد نمی‌کند اما به خاطر درد های شدید و تغییر در حالات اجابت مزاج حتی گاهی می تواند فعالیت های اجتماعی روزمره مبتلایان را هم مختل کند. شیوع این بیماری در زنان دو تا سه برابر مردان است و حتی نشانه های بروز آن هم بیشتر در زنان شایع تر و شدیدتر است اما با این همه تنها شاخص جنسیتی این بیمار امکان تشخیص بهتر آن در زنان به دلیل همراه شدن با تغییرات هورمونی در آن هاست. دکتر سید محمود اسحاق حسینی فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در این گفتگو همراه ماست.

زنان بیشتر در معرض بیماری های روده هستند.

تفاوت سندروم روده تحریک پذیر در زنان با مردان
آنچه که این بیماری را در گرو جنسیت قرار می دهد نشانه های بروز آن است اصولا خانم ها از تشدید نشانه های این بیماری در دوران پیش از قاعدگی شکایت دارند که این خودش معیار تشخیص بهتری برای سندروم ای بی اس یا همان روده تحریک‌پذیر است. در بانوان معمولاً قبل و بعد از قاعدگی نشانه های اصلی این بیماری از قبیل دل دردهای شدید، تغییر شکل اجابت مزاج، سوزش سردل ،نفخ و باد گلو بیشتر به چشم می خورد. حتی در مواردی دیده شده که زنان مبتلا به این سندرم دوران قاعدگی بسیار دردناک تری نسبت به دیگران دارند به طور کلی شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان است. در ایران هم تحقیقات نشان داده که زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان درگیر این سندرم می شوند و عموما هم سن ابتلا به این بیماری زیر ۴۵ سال است. آنچه که در مورد ابتلای بانوان به این بیماری باید مورد توجه قرار بگیرد تاثیر عوامل هورمونی در ایجاد یا تشدید این بیماری است.

نشانه های بروز سندروم روده تحریک پذیر
سندرم روده تحریک پذیر یک اختلال کارکردی روده است که نشانه های ابتلا به آن غالباً به صورت تغییر در دفعات و شکل اجابت مزاج درد در ناحیه شکمی و نفخ در غیاب اختلالات ساختاری دستگاه گوارش بروز پیدا می‌کند اما پیداش این نشانه ها زمانی نیاز به توجه ویژه دارند که حدود سه ماه به صورت متناوب به طول بینجامد. این نکته هم بسیار دارای اهمیت است که دردهای شکمی در این بیماری به گونه ای هستند که با مصرف غذا یا اجابت مزاج برطرف می‌شوند. این دردها حتی در مواردی تحت تاثیر استرس های شدید و حتی هیجانات مثبت عاطفی ایجاد یا تشدید می‌شوند.

زنان بیشتر در معرض بیماری های روده هستند.

سندروم روده تحریک پذیر و حالات روانی
در حقیقت ارتباط تنگاتنگی بین حرکت روده و ساختار عصبی وجود دارد. این ارتباط هم از آن جا ناشی می‌شود که دستگاه گوارش کاملاً تحت تاثیر دستگاه عصبی فعالیت می‌کند. در حقیقت حالات عصبی روی تند یا کند شدن حرکت ماهیچه های روده اثر مستقیم دارند و همین حالات منجر به تغییر عادات معمول دفع مزاج می‌شود و به همین دلیل حالت های احساسی و عاطفی رابطه مستقیمی با ابتلا به این بیماری دارند تا جایی که مشکلاتی مثل افسردگی اضطراب، مشکلات شدید عاطفی و حتی وسواس می‌تواند عامل به وجود آورنده یا حتی تشدید کننده این بیماری باشند.

نقش تغذیه بر کنترل این سندروم
وقتی پای بیماری های دستگاه گوارش به میان می‌آید نمی‌توان نقش مواد غذایی را نادیده گرفت. یکی از نشانه‌های بارز این بیماری نفخ یا احساس وجود گاز در روده هاست.
پس طبیعی است که استفاده از مواد غذایی نفاخ مثل شیر و متعلقات آن از سر شیر گرفته تا خامه باید کنترل شده و با احتیاط باشد. از مصرف میوه ها و سبزیجات نفاخ هم باید خودداری کرد. حبوبات هم به دلیل نفاخ بودنشان باید با احتیاط مصرف شوند بهتر است از خوردن خانواده کلم ها از گل کلم گرفته تا کلم بروکلی خودداری کرد.بعضی ها مثل گلابی، آلو و زردآلو هم در شمار میوه هایی هستند که باید مراقبت های ویژه مورد استفاده قرار بگیرند. استفاده نکردن از خانواده گلوتن ها شامل ذرت، گندم ، جو از مواردی است که به دلیل جلوگیری از اسهال می‌تواند تا حدی به بهبود این بیماری کمک کند. برای مبتلایان به این سندرم نوشابه و به طور کلی نوشیدنی گازدار هم اصلا توصیه نمی شود.

زنان بیشتر در معرض بیماری های روده هستند.

درمان های طب سنتی برای سندروم روده تحریک پذیر
غذاها یا داروهای گیاهی که حاوی فیبر هستند و معمولاً توصیه می‌شوند حرکت کولون را بهبود می بخشند و به احساس درمان موقتی در بیمار منجر می‌شوند اما در این بیماری فیبر درمانی یک درمان دو لبه است. چرا که بعضی از مبتلایان به این سندروم بسته به نوع بروز بیماری نیاز به مصرف بیشتر فیبر دارند. درحالی که بعضی دیگر باید به میزان کاملاً کنترل شده فیبر مصرف‌کنند همیشه نمی‌تواند به نتیجه درست منجر شود بیماران برای قرار گرفتن در مسیر درمانی درست حتما در انتخاب نوع مواد غذایی یا گیاهی باید با پزشک معالج یا حتی متخصصان تغذیه مشورت کنند.