خصوصیات زیتون

Olea europaea (Oleaceae) OLIVE

خصوصیات گیاه شناسی:

درختی است همیشه سبز که تا ارتفاع ۱۰ متر رشد می کند. دارای ساقه خاکستری شیاردار، برگهای چرمی کوچک، گلهای سفید مایل به سبز کوچک روی گل آذین خوشه ای و میوه سبز که هنگام رسیدن سیاه می شود.

زیستگاه و نحوه کاشت:

درخت زیتون به صورت خودرو در منطقه مدیترانه رشد می کند و در کشورهای مدیترانه ای کشت می شود و همچنین در مناطق با آب و هوای مشابه آمریکا نیز کاشته می شود.

برگها ممکن است در طول سال جمع آوری شود. میوه گیاه در اواخر تابستان برداشت می شود. عقیده بر این است که برگ درختان خودرو حاوی میزان بالاتری مواد مؤثر می باشند.

قسمت های مورد استفاده:

برگ، روغن

ترکیبات شیمیایی:

برگهای زیتون حاوی الئوروپین ، ألنه استرول و لئين " می باشد. روغن زیتون حاوی حدود ۷۵٪ اسید اولئیک و یک اسید چرب غیر اشباع است.

تاریخچه و مصارف سنتی گیاه:

زیتون احتمالا اولین بار در حدود ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد در کرت کشت شده است. درخت زیتون سنبل اتحاد، تعاونی و مشارکت می باشد.

شاخه های گیاه نشانه صلح و آشتی و برگها به صورت تاج برای قهرمان پیروز در بازیهای المپیک قدیم به کار می رفته است. برگها از آن زمان برای تمیز کردن زخمها و روغن آن در جشن های مذهبی برای تقدیس استفاده می شده است.

خواص مهم دارویی و مصارف گیاه:

برگهای زیتون پایین آورنده فشار خون و اصلاح کننده سیستم گردش خون در بدن می باشند. آنها همچنین به طور ملایم مدر بوده و ممکن است برای ناراحتیهایی نظیر ورم مثانه استفاده شود علاوه بر این، تا حدی توانایی کاهش قند خون را دارند و برای درمان دیابت مصرف می شوند.

تغذیه روغن گیاه باعث اصلاح تعادل چربی در داخل خون می شود. به طور سنتی با آب لیمو به میزان یک قاشق چای خوری برای درمان سنگ صفرا استفاده می شود.

روغن آن معمولا محافظ دستگاه هاضمه و به صورت خارجی برای پوست خشک مفید است (هر چند چسبنده است).

سابقه تحقیق:

آزمایشات کلینیکی نشان می دهد که برگهای زیتون پایین آورنده فشار خون می باشد.

1. زیتون‌ و سلامت قلب

زیتون‌ها سرشار از اسیدهای چرب تک غیراشباع هستند. این اسیدهای چرب در واقع نوعی چربی هستند که موجب کاهش LDL (کلسترول بد) و در عین حال حفظ HDL (کلسترول خوب) می‌شوند. از طرفی خواص آنتی‌اکسیدانی بسیار قوی پلی‌فنول‌های موجود در زیتون از استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن که از عوامل مهم ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی هستند، محافظت می‌کنند.

علاوه بر این‌ها شواهد درازمدت نشان داده است، افرادی که روزانه روغن زیتون فوق بکر مصرف می‌کنند، کمتر در معرض خطر ابتلا به حمله‌ی قلبی، فشارخون بالا و مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلب و عروقی نسبت به افرادی که از این روغن استفاده نمی‌کنند، هستند.

2. زیتون‌ و بهبود جریان خون

ترکیبات گیاهی موجود در زیتون می‌توانند تولید اکسید نیتریک را افزایش دهند و در نتیجه عملکرد عروقی را با افزایش جریان خون به سمت عضلات شما بهبود بخشند. این اتفاق هم برای سلامت کوتاه مدت و هم درازمدت شما سودمند است، زیرا گردش خونِ بهتر همه چیز را تحت شعاع قرار می‌دهد؛ از دویدن در ورزشگاه گرفته تا کاهش خطر بیماری‌های مزمن.

علاوه بر این، برخی از انواع زیتون‌ها می‌توانند تا 25٪ از نیاز بدن شما به آهن را فراهم کنند. این ماده‌ی معدنی برای بدن بسیار مهم است زیرا به حمل و رساندن اکسیژن به اندام‌ها کمک می‌کند.

3. زیتون‌ و رفع التهاب‌

پلی‌فنول‌های موجود در انواع زیتون می‌توانند به کاهش التهاب مزمن با ممانعت از شروع آسیب‌های بافتی در اندام‌ها کمک کنند. زیتون‌ها به دلیل نقش اصلی‌شان در رژیم‌های مدیترانه‌ای که بر پایه‌ی سبزیجات، میوه‌ها و دانه‌های کامل هستند و به سلامت بدن کمک می‌کنند، به خوبی شناخته شده‌اند. به همین دلیل مهم است که بر مصرف آن‌ها در رژیم غذایی‌تان چه به عنوان میان وعده و چه به عنوان یک وعده‌ی غذایی کامل تمرکز کنید.

4. زیتون‌ و تقویت استخوان‌ها

پلی‌فنول‌های موجود در زیتون همچنین می‌توانند با کاهش تخریب بافتی، باعث افزایش تراکم استخوان‌ها شوند. علاوه بر این، دیده شده است که رژیم‌های مدیترانه‌ای با خطر کمتر شکستگی استخوان‌ها در افراد مسن همراه هستند.

5. زیتون‌ و بهبود سلامت مغز

از آنجایی که زیتون به کاهش استرس اکسیداتیو ناشی از التهاب کمک می‌کند، می‌تواند از بافت‌های اندام‌های حیاتی (به عنوان مثال مغز شما) در برابر آسیب‌های مضر و غیرقابل برگشت محافظت کند. یکی دیگر از مزایای زیتون این است که این میوه حاوی ویتامین E، یعنی آنتی‌اکسیدان مرتبط با ادراک بهتر است و مصرف آن موجب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های شناختی می‌شود. علاوه بر این‌ها دیده شده است رژیم‌های غذایی که به روغن زیتون به عنوان منبع اصلی چربی تکیه می‌کنند با خطر کمتر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط هستند.

6. زیتون و ایجاد حس خوشایند سیری

با مصرف روغن زیتون فوق بکر هنگام پخت و پز می‌توانید با تغذیه سالم، احساس سیری خوشایندی نیز داشته باشید. چربی‌های خوش طعم موجود در زیتون موجب می‌شود که شما مدت زمان طولانی‌تری احساس سیری داشته باشید و در نتیجه کمتر به سمت هله هوله خوری و به تبع آن چاقی بروید. یک قاشق غذاخوری روغن زیتون حدود 120 کالری انرژی دارد، و از آن طرف 120 کالری معادل تقریباً 30 عدد زیتون (بسته به نوع و اندازه) است.

مصرف زیتون به صورت میوه، فیبر غذایی مناسبی را فراهم می‌کند؛ یعنی یک فنجان از آن حدود 15٪ از آنچه شما در طول یک روز به آن نیاز دارید را برایتان مهیا می‌سازد.

7. زیتون‌ و کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها

فواید میوه‌ها و سبزیجات هنگامی که در وعده‌های غذایی و میان وعده‌های مختلف استفاده می‌شوند، به خوبی نمایان است. غذاهای دارای آنتی‌اکسیدان بالا مانند زیتون می‌توانند شانس ابتلا به برخی سرطان‌ها را هم از طریق محافظت از DNA سلولی که به طور بالقوه از رشد تومور جلوگیری می‌کند و هم از طریق کاهش استرس اکسیداتیو، کاهش دهند.

8. زیتون‌ و تنظیم قند خون

مصرف روغن زیتون فوق بکر می‌تواند موجب کاهش قند خون مخصوصاً حدود دو ساعت بعد از مصرف غذا به وسیله‌ی عملکرد مناسب انسولین شود. اسیدهای چرب اولئیک که موجب حفظ سلامت قلب می‌شوند و همچنین پلی فنول‌های موجود در زیتون نیز می‌توانند کمک کننده باشند. تحقیقات نشان می‌دهد رژیم‌های غذایی حاوی چربی‌های تک غیراشباع بالا و غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهند.

9. زیتون‌ و افزایش جذب سایر مواد مغذی

آنتی‌اکسیدان‌هایی که در بسیاری از سبزیجات و میوه‌ها وجود دارند، اگر همراه با یک منبع چربی رژیمی مانند زیتون مصرف شوند، بهتر جذب می‌شوند.

اضافه کردن یک قاشق غذاخوری روغن زیتون به سالاد و یا تفت دادن خیلی سبک و مختصر سبزیجات سبز در آن، می‌تواند به دریافت بیشتر کاروتنوئیدها، که برای سلامت چشم و کاهش طول مدت بیماری مفید هستند، کمک کند.

ایرانی نیوز