زندگینامه گریگور مندل  

(۱۸۲۲ - ۱۸۸۴ م) گریگور مندل زیست شناس اتریشی قانون های اصلی وراثت را کشف کرد. او پسر یک کشاورز بود که کودکی خود را در فقر و سختی طی کرد. این وضعیت مانع مرتب رفتنش به مدرسه بود و از این رو عمدتا پیش خود مطالبی را می آموخت. در ۲۱ سالگی به صومعهی اگوستینی در برون، موراويا (امروزه برنو در جمهوری چک) رفت و در سال ۱۸۴۷ کشیش شد. از آن جا برای آموزش علوم و ریاضیات به دانشگاه وین فرستاده شد.

مندل به ریاضیات و گیاه شناسی توأمة علاقه داشت و به مطالعه ی دقیق ویژگی های گیاه نخودفرنگی پرداخت. یکی از ویژگی های گیاه نخودفرنگی اندازه ی آن است. برخی از گیاهان نخودفرنگی خالص، در نتیجه ی خودلقاحی از نسلی به نسل دیگر به صورت کوتاه و برخی به صورت بلند تکثیر می شوند.

زمانی که مندل گیاهان قد بلند را با گیاهان قد کوتاه گرده افشانی کرد، دانه های تولید شده به نسبت به گیاهان قد کوتاه و گیاهان قد بلند به وجود آوردند. مندل مشاهده کرد که دانه های گیاهان قد کوتاه خالص اند. هم چنین کسری (پ) از گیاهان قد بلند نیز خالص هستند و بقیه دورگه اند. دورگه ها قد بلند بودند؛ لیکن دانه های آنها حاوی ژن کوتاهی قد بود که می توانست در نسل های بعدی ظاهر شود.

مندل ویژگی های مختلفی به غیر از اندازهی گیاه نخودفرنگی مانند رنگ دانه ها، شکل آنها و نظایر آن را مورد بررسی قرار داد. در سال ۱۸۶۵، او یافته های خود را در دو قانون که بعد اساس علم وراثت در انسانها شد خلاصه کرد. نخستین آنها مشخص می کند که از طریق سلولهای جنسی در انسان ویژگی های وراثتی به صورت واحدهای مجزا و متمایز از یک نسل به نسل بعدی انتقال می یابند. این قانون اصل تفکیک نامیده می شود. قانون دوم مندل که به اصل جور شدن مستقل ژنها معروف است مشخص می کند که ویژگی های ارثی مستقل از یکدیگر به ارث می رسند. او ثابت کرد که برای هر ویژگی دو ژن وجود دارد. هر ژن از یک والد تأمین می شود و می تواند بارز یا نهفته باشد. یک ویژگی نهفته پنهان می ماند مگر آن که هر دو ژن نهفته باشند. یک ویژگی بارز قابل مشاهده است، حتی اگر فقط یکی از دو ژن باشند.

مندل نتایج مطالعات خود را به انجمن تاريخ طبیعی برون عرضه کرد. مقالهی او در سال ۱۸۶۶ در نشریهی انجمن منتشر شد. او رونوشتی از مقاله را نیز برای کارل فون ناگلی گیاه شناس مشهور سوئیسی به دانشگاه مونیخ فرستاد. ریاضیات به کار گرفته در این مقاله، ناگلی را که تجربه های مندل را جالب ولی بی اهمیت دانسته و آنها را رد کرده بود گیج و حیرت زده کرد.

مندل در سال ۱۸۶۸ به عنوان کشیش اعظم صومعه منصوب شد و وظایف جنبی به همراه بی تفاوتی کسانی که پژوهش های او را دریافت می کردند، علاقه ی او را به مطالعات بعدی کاهش داد. او در سال ۱۸۸۴ در تنهایی و فراموشی درگذشت.

در سال ۱۹۰۰، سه گیاه شناسی که به طور جداگانه روی وراثت کار می کردند آثار مندل را کشف و از روی آنها نسخه برداری کردند.

قوانین مندل در آن سال انتشار یافت. هر سه گیاه شناس از مندل به عنوان کاشف فرآیند وراثت قدردانی کردند، و به این ترتیب، کارهای مندل اساس روش مطالعهی ژنتیک شد.