زندگینامه کنفسیوس

(۵۵۱ - ۴۷۹ ق.م)

 کنفسیوس در خانوادهای تولد یافت که پدر خانواده مقام ژنرالی داشت. در سه سالگی از پدر یتیم شد، اما پسر به کارهای نظامی گری رغبتی نداشت. در ۲۲ سالگی به شغل معلمی اشتغال ورزید. چون ازدواج کرد، همسرش پس از چندی از او جدا شد. کنفسیوس از آن پس با یک گاری از شهری به شهری می رفت؛ شاگردان خود را از فقیر و غنی گرد خویش فرا می خواند و از آنها که استطاعت داشتند، شهریه ای مختصر و از بقیه، برنج یا تکه ای گوشت پخته می گرفت یا چیزی نمی گرفت.

او به موسیقی و تیراندازی و نواختن نی نیز در برخی از اوقات می پرداخت. به شاگردانش می گفت: «با مردم، نرم خو باشید و با آنان به مهربانی رفتار کنید و با ستم پیشگان به عدالت.»

شاه ناحیه ی لوموله از فیلسوف خواست تا شغل وزارت دادگستری را بپذیرد. او با پذیرفتن این شغل اقداماتی مفید به عمل آورد، اما رفته رفته شاه از عدالت خواهی و مبارزه با رشوه خواری و جنگ و عیش و عشرت به ستوه آمد و او را برکنار کرد.

کنفسیوس باز سرگردان گشت. او می گفت: من اکنون در همه جا، در شمال، جنوب، شرق و غرب زندگی می کنم. از هر بادی به سویی رانده می شوم ولی در درون خود پناه گاهی آرامش بخش دارم.»

با همراهان از شهری به شهری می رفت و به هرجا می رسید، مبشر شادی و نشاط بود، اما مردم به جای نان، سنگ به سویش پرتاب می کردند.

مردم عادی به او مشتاق و قدرتمندان از او در هراس و درصدد قتلش بودند. برخی از یاران از ترس جان، استاد را ترک کردند.

با آنکه اتفاق می افتاد چند شبانه روز بی غذا بماند، هرگز دست گدایی به سوی کسی دراز نمی کرد و از کسی استمداد نمی جست. سالها عمر گذاشت و سلامت و جوانی را همچنان محفوظ داشت.

از شدت شوق به کسب دانش، خوردن را فراموش می کرد و از شادی نیل به کمال، غم و اندوه را از یاد می برد و از عشق سرشاری که به زندگی داشت، فرا رسیدن سال های پیری را احساس نمی کرد.

می گفت: «با دیگران چنان رفتار کن که از آنها انتظار داری؛ بر نیکخواهی خویش نسبت به دیگران بیفزای تا سرمایه ای از نیکخواهی و حسن نیت برای خویش بیندوزی، زیرا در طول زمان همه ی این خوبی ها با خوبی پاداش می یابد؛

با استقرار این اصول همه ی جهان به صورت ملتی واحد درخواهد آمد... مردم با صمیمیت با هم مراوده خواهند کرد و نهال صلح جهانی را پرورش خواهند داد... هر مرد در امان خواهد بود و هر زن به حقوق خود نایل خواهد شد؛ نقشه های اهریمنی بر هم می ریزد و از میان می رود؛ دست راهزنان و خیانت کاران و دزدان کوتاه می شود؛

فرزندان من! به خاطر بسپارید، یک حاکم ستم کار از ببر خطرناک تر است؛

مشکل همه ی ما در این است که از همسایگان خویش انتظار داریم با ما رفتاری نیکوتر از آن داشته باشند که ما با آنها داریم؛

بزرگترین بدبختی، خشم و غضب است. مرد خشمگین مجسمه ای پر از زهر است و زندگی خویش را زهرآگین می کند؛

مردی دربارهی تندخویی زنش راهنمایی خواست. کنفسیوس در جواب گفت: «در مقابل تندخویی او نرم باش و کلمات تلخش را جواب مده؛ زیرا اگر چنین کنی، دو طوفان مخالف برانگیخته ای که زندگی ات را تباه خواهد کرد.»

کنفسیوس در نهایت فقر درگذشت. بسیاری سخنانش را شنیدند اما عده ی کمی به آنها دل بستند؛ زیرا طرفداری از عقاید کنفسیوس کیفر و تعقیب داشت.

یکی از سلاطین دستور سوزانیدن کتاب های کنفسیوس را داد، چون عده ای کتاب های استاد را پنهان کردند، شاه دستور داد این مردمان را با کتاب هایشان یک جا در آتش بسوزانند.