آیا در زمانهای قدیم کتابخانه وجود داشت؟

کتابخانه کوششی است که در راه جمع آوری آثار مکتوب انسانها میشود، او این سعی اول دفعه مدتها قبل از تولد مسیح به عمل آمده است. دانشمندانیکه در شهر ( اور ) یعنی موطن حضرت ابراهیم حفاری کرده اند، لوحه ای از خاك رس بدست آوردند که بر روی آن خطوطی دیده میشد که مربوط به ۸۰۰ سال قبل از تولد مسیح میشود. چنانکه معلومست این نوحه باولین کتابخانه جهان تعلق داشته است.

مردم بین النهرین در ۲۰۰ سال قبل از مسیح، دارای کتابخانه های منظمی بودند که در معابد و قصر های آنان دیده میشد و کتابهای آنان عبارت از الواح گلی بود که هزاران قطعه از آنها به ترتیب موضوعات در معابد وقصرها قرار گرفته بودند و مجموعه های مزبور در حقیقت نخستین کتابخانه های جهان بشمار میروند. مصری ها هم دارای کتابخانه هایی بودند، این کتابخانه در معابد آنها و زیر نظر کاهنان قرار داشت. کتابخانه مصریان دارای کتابهای بود که از طومارهای پاپیروس ساخته شده بود.

ولی مشهورترین کتابخانه زمان قدیم، در اسکندریه مصر ایجاد شده بود، این کتابخانه در حدود سال ۳۰۰ قبل از میلاد تأسیس شده، و اولین کوششی بود که برای گردآوری همه آثار ادبی یونانی بعمل آمد. این کتابخانه دارای حداقل ۷۰۰ هزار طومار پاپیروس بود وعینة مانند کتابخانه های امروزی برحسب مطالب طبقه بندی شده بود. رومی ها در اوائل کار خود علاقه زیادی به کتابخانه نداشتند، ولی بعدها از یونانی ها الهام گرفتند و طرز ایجاد کتابخانه عمومی را بوجود آوردند.

اشخاص ثروتمند در روم علاقمند شدند که کتابخانه های عمومی برای استفاده مردم تاسیس کنند و خودشان نیز در کاخهای شخصی خود از کتاب مجموعه های بزرگی فراهم آوردند. بسیاری از این کتابخانه های اولیه رومی ها در میدانها و در گرمابه های عمومی قرار داشتند. در قرن چهارم، درحدود ۲۸ کتابخانه عمومی در روم دائر بود ! بسیاری از آنها هنگامیکه امپراطوری روم از سمت شمال مورد حمله قبائل وحشی قرار گرفت بر اثر آتش سوزی، چپاول، رطوبت و یا بی توجهی از بین رفتند.

کتابخانه های عمومی، به سبک امروزی در انگلستان در قرن نوزدهم بوجود آمد. در سال ۱۸۰۰ پارلمان انگلیس اجازه تأسیس کتابخانه عمومی را صادر کرد. امروزه، چنانکه همه میدانیم کتابخانه عمومی اساس و پایه اولیه تمدن محسوب میشود.