رابطه بین رسانه و اخلاق

 هدف اساسی این بخش طرح پرسش هایی درباره چیستی او چگونگی اخلاق در رسانه هاست، به این معنا که این بخش از کتاب نه در صدد ارائه یک سری استانداردها با اصول و قواعد عملی اخلاقی برای رسانه ها و اصحاب رسانه؛ بلکه هدف مهم آن به دست دادن چارچوب های مفهومی اخلاق در رسانه ها با توجه به ادبیات موجود در این باره است. از این رو، آنچه در این بخش خواهیم یافت، اخلاق در نظرات ارتباطی است.

امروزه واژه های اخلاق، اصول اخلاقی و اخلاق حرفه ای یا صنفی با توجه به گسترش رسانه های گوناگونی مانند مطبوعات، رادیو و تلویزیون و همچنین رسانه های نوین الکترونی و دیجیتال در معرض پرسش هایی قرار گرفته اند. با این وصف، هنوز هم بسیاری از متن های نگارش شده درباره این مفاهیم به عنوان مظاهر اولین کوشش های روزنامه نگاران و اصحاب رسانه برای مقررات گذاری (ایجاد چارچوب یا قواره) درباره مبانی اخلاقی حرفه رسانه ای، نکات مهم و جالب توجهی در بردارند و می توانند در تدارک مجموعه های جدید اصول و مقررات اخلاقی رسانه های نوین، مورد استفاده قرار گیرند.

گرچه امروزه تا اندازه ای مانند گذشته ها، مبحث اخلاق در رسانه ها یا اخلاق رسانه ای بیشتر جنبه حاشیه ای داشتند، با وجود این، هنوز مباحثه های اینچنینی علاقه مندان خاص خود را دارد. به هرحال، اخلاق در رسانه ها یا اخلاق رسانه ای اشاره به دو حوزه اساسی دارد. نخست، میزان آزادی رسانه ها و قدرت وسایل ارتباط جمعی، به ویژه تأثیرات گوناگون آنها در زندگی گروه های اجتماعی، به ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان، به لحاظ انتشار و پخش پیام ها و برنامه های خشونت آمیز و نقش آنها در دگرگونی خصوصیات اخلاقی آنان و دوم، شرایط مرتبط با کار اصحاب رسانه، استقلال حرفه ای آنها و چگونگی ارائه اطلاعات به مخاطبان است.

هم اکنون پرسش های بی شماری درباره اخلاق رسانه ای وجود دارد که پاسخ بدان پرسش ها چالش های گوناگونی آفریده است. اخلاق حرفه ای چیست؟ آیا می توان برای رسانه ها و اصحاب رسانه اخلاقی قائل شد؟ اگر پاسخ مثبت است، آن اخلاق کدام است، ویژگی های آن چیست و چه تفاوت هایی با اخلاق عام دارد؟ آیا اخلاق حرفه ای و رسانه ای امری جهانی است؟ میزان پایبندی رسانه ها و اصحاب رسانه کشور و جهان) به اخلاق حرفه ای و رسانه ای تا چه اندازه است؟