تاریخچه تلفن همراه (موبایل)

تلفن همراه (موبایل) رسانه جدیدی است که به مدد توسعه تکنولوژی های مخابراتی، ماهواره ای و رایانه ای گسترش و عمومیت یافته است.

برای این اقبال گسترده و سریع به تلفن همراه، در کمتر از سه دهه اخیر در جهان و پانزده سال اخیر در ایران، دلایل متعددی می توان برشمرد که اهم آنها عبارتند از: امکان برقراری ارتباط در همه وقت و همه جا، سهولت و سادگی کاربری، ابعاد کوچک و سبکی وزن به شکلی قابل حمل در جیب، قابلیت بی سیم (بی نیاز از اتصال سیمی به شبکه تلفن)، قابلیت کار بدون اتصال به برق (کار با باطری های قابل شارژ)، چندرسانه ای بودن (رادیو، ضبط و پخش صوت، ضبط و پخش تصاویر ثابت و متحرک، دوربین عکاسی و فیلمبرداری، سرویس پیام کوتاه، سامانه پیام چندرسانه ای، بلوتوث، اینترنت با تمام سرویس های مربوط)، چند منظوره بودن (یعنی علاوه بر امکانات رسانه ای و ارتباطی، دارای قابلیت های یک رایانه جیبی نظیر حافظه، دفترچه تلفن، دفتر یادداشت، برنامه ریزی و مدیریت فعالیت های روزانه، تقویم، ساعت، ماشین حساب، تبدیل واحدها، دماسنج، GPS، و بازی یا گیم است و بالاخره کاربری هایی در زندگی روزمره از الگوهای کار، تحصیل، طول دوره آموزش، کیفیت بهداشت گرفته تا شیوه های ارتباطی. بنابراین، تلفن همراه، همچون دیگر رسانه های نوپدید عصر ما، واجد خصلتی هیبریدی است به گونه ای که بیش از پیش و بسیار فراتر از کاربرد ارتباطی خود، به طور همزمان از کاربردهای گوناگونی از جمله کاربرد تفننی برخوردار است.

سیر تحول تلفن همراه در جهان و ایران فکر متحرک یا سیارکردن تلفن و به کارگیری آن در مکان های مختلف به منظور بهره گیری بیشتر از این وسیله، از دهه ۱۹۹۰ میلادی در کشورهای اسکاندیناوی (سوئد، نروژ، دانمارک و فنلاند) و به صورت سیستم آنالوگ در همان کشورها و در ۱۹۷۰) و سپس به ترتیب در کشورهای کانادا (۱۹۷۷)، امریکا (۱۹۸۳)، ژاپن (۱۹۸۶)، انگلستان (۱۹۸۵)، ایرلند، هلند، لوکزامبورگ و بلژیک (۱۹۸۸-۱۹۸۹) و قبرس (۱۹۸۹) پذیرفته شد و به بهره برداری رسید. به کارگیری اولین فاز شبکه تلفن همراه در کشور ما در مردادماه سال ۱۳۷۳ ش. (۱۹۹۶ م.) در شهر تهران و با ظرفیت ۹۲۰۰ شماره آغاز شد. به دنبال استقبال غیر منتظره مشترکان از این پدیده، شرکت مخابرات ایران درصدد گسترش پوشش آن از تهران به کل کشور برآمد، به طوری که در سال ۱۳۷۶ تعداد تلفن ها به ۱۰۹۰۷ شماره افزایش یافت و افزون بر تهران، شهرهای مشهد، اهواز، تبریز، اصفهان و شیراز نیز زیرپوشش شبکه تلفن همراه قرار گرفتند. گسترش شبکه ارتباطات سیار در سال های بعد نیز ادامه یافت، به طوری که در سال ۱۳۷۵ به ۵۹۹۹۷ شماره بالغ گشت و به ترتیب طی سالهای ۱۳۷۹ به ۲۳۸۹۹۲، سال ۱۳۷۷ به ۳۸۹۹۷۶ سال ۱۳۷۸ به ۳۸۹۹۷۶ و در پایان سال ۱۳۸۲ به ۳۶۶۹۸۷۸ شماره رسید. در (فروردین ماه سال ۱۳۸۵)، شبکه ارتباطات سیار کشور با هشت میلیون و ۵۰۰ هزار مشترک، ۹۹۹ شهر و ۲۹ هزار کیلومتر جاده را تحت پوشش گرفت و با ۷۸ کشور جهان (یک میلیون مشترک از سرویس sms. و ۲۲۰ هزار مشترک از سرویس VMS یا صندوق پستی صوتی بخش توسعه یافته در ارتباط است. آخرین آمارها نشان می دهد که مشترکان تلفن همراه در سال ۱۳۸۹، به ۲۶۵۰۹۷۱۶ نفر و در اردیبهشت سال ۱۳۸۷ به ۲۹۶۹۹۲۷۶ نفر و تا پایان سال ۱۳۸۸ به بیش از ۳۰ میلیون نفر رسید.