تحریم های نفتی ایران از چند روز آینده آغاز خواهد شد و دولت برای دور زدن این تحریم ها راهکارهای مختلفی را در نظر گرفته است که یکی از این راهکارها راه اندازی دوباره فروش نفت در بورس است. موضوعی که در گذشته آنرا تجربه نموده ایم و قرار است دوباره از فردا مورخه 6 آبان 1397 فروش نفت در بورس آغاز شود.

به گزارش تابناک اقتصادی، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا بعد از چند دوره تهدید به خروج کشورش از برجام، سرانجام در مورخه 18 اردیبهشت ماه سال جاری آمریکا را از این توافق بین المللی خارج کرد. سپس طی سخنرانی اعلام کرد که تحریم های آمریکا علیه ایران در مدت 90 روزه و 180 روزه باز خواهند گشت. تحریم نفتی ایران در مدت 180 روزه گنجانده شده بود. یعنی از تاریخ 13 آبان 1397 هر گونه معامله با شرکت نفت ایران، شرکت ملی نفت کش ایران، شرکت بازرگانی نفت ایران (نیکو) و خریداری نفت، محصولات نفتی و محصولات پتروشیمی از ایران ممنوع می باشد. دونالد ترامپ با وضع این تحریم های نفتی به دنبال آن است که فروش و صادرات نفت ایران را به منظور تاثیرگذاری بر درآمدهای دولت ایران، به صفر برساند.

دولت راهکارهای مختلفی را برای دور زدن تحریم های نفتی آمریکا در نظر گرفته است که یکی از این راهکارها عرضه نفت در بورس و فروش آن به بخش خصوصی است. تقریباً 7 سال پیش بود که دولت دهم برای اولین بار اقدام به فروش نفت ایران در بورس نمود. درست در 22 تیر ماه 1390 بود که معاملات بورس نفت ایران در کیش با عرضه 600 هزار بشکه نفت خام سنگین منطقه بهرگان به صورت رسمی آغاز شد. این موضوع در آن زمان با استقبال چندانی مواجه نشد. به هر صورت فروش نفت در بورس متوقف شد و این توقف قرار است بعد از 7 سال شکسته شود.

اما شرایط فروش نفت در بورس چگونه است و چه تفاوت هایی با دوره گذشته دارد؟

اطلاعیه عرضه نفت در بورس که در 23 مهر 1397 منتشر شد نشان می داد که قرار است در ساعت 14 روز ششم آبان ماه 1397 یک میلیون بشکه نفت خام سبک توسط شرکت کارگزاری خبرگان سهام به نمایندگی از سوی شرکت ملی نفت ایران در رینگ بین المللی بورس انرژی عرضه شود.

حداقل خرید در این عرضه معادل با ۳۵ هزار بشکه نفت خام سبک تعیین شده و حداکثر مشتریان می ‌توانند تا یک میلیون بشکه از حجم نفت خام عرضه شده را خریداری کنند. قیمت پایه هر بشکه ۷۹.۱۵ دلار می باشد و این مبلغ بسته به میزان مشتری می تواند کم یا زیاد شود.

مشتریان باید 2 ساعت قبل از شروع عرضه، ده درصد از ارزش سفارش را به صورت پیش پرداخت به حساب اعلام شده از سوی شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهاردار واریز کنند. از 90 درصد مبلغ باقی مانده از ارزش سفارش، فرد خریدار باید 20 درصد را به صورت ریالی و 70 درصد را به صورت ارزی پرداخت نماید. مهلت پرداخت 50 روزه می باشد.

براساس زمان ‌بندی و شرایط تحویل، سررسید تحویل کالا منتهی به ۷ آذرماه ۱۳۹۷ و مکان تحویل فوب جزیره خارک با هدف بازارهای بین ‌المللی و به صورت فله خواهد بود. مقصد حمل و فروش نفت خام سبک خریداری شده آزاد بوده و صادرات به تمام کشورها به جز سرزمین اشغالی فلسطین مجاز است.

اما تفاوت ها با گذشته این است که اول: در گذشته نفت خام سنگین عرضه می شد که کیفیت لازم را نداشت ولی این بار نفت خام سبک عرضه می شود که از کیفیت بالایی برخوردار است و مشتری بیشتری دارد، دوم: در گذشته محموله ها به صورت 500 هزار بشکه فروخته می شد اما در این دوره به 35 هزار بشکه تقلیل یافته است، سوم: قیمت در گذشته بالا و ثابت بود اما این بار قیمت پایه تعیین شده و این قیمت بسته به تعداد مشتری می تواند متغیر باشد، چهارم: در گذشته باید حجم قابل توجهی از محموله نقداً پرداخت می شد اما این بار ده درصد پیش پرداخت می باشد و مابقی ضمانتنامه ریالی دریافت می شود و باید ظرف 50 روز پرداخت گردد، پنجم: در دوره گذشته باید فرد خریدار احراز صلاحیت می شد اما این بار هر آن کس که قدرت خرید را داشته باشد می تواند نفت عرضه شده را بدون احراز صلاحیت خریداری کند و ششم: در دوره گذشته برای نفت فروخته شده مقصد تعیین می شد اما این بار فرد خریدار می توان نفت خریداری کرده را به هر مقصدی به جز فلسطین اشغالی حمل کند.

به نظر می رسد که این بار عرضه نفت در بورس موفق تر از گذشته باشد چرا که همان گونه که اشاره شد سعی شده است تا ایرادات گذشته برطرف شود و تا حد امکان این عرضه تسهیل گردد.