حیاتوحش به کلیه جانداران ازقبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان گفته میشود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین میکند. البته حیات وحش شامل تمام گیاهان و در واقع جاندارنی که بدون دخالت انسان زندگی میکنند میشود.
عکاسی از حیات وحش علاوه بر اینکه مورد توجه طیف گستردهای از علاقهمندان حرفهای و آماتور عکاسی قرار دارد، مخاطبان بسیاری را در بین مردم عادی به خود اختصاص داده است. این رشته از عکاسی به این دلیل که میتواند رسانهای فراگیر، تأثیرگذار و قدرتمند باشد، طی سالیان اخیر بهطور ویژه مورد توجه فعالان محیط زیست و دغدغهمندان این حوزه قرار گرفته است. امیدواریم از تماشای تصاویر حیرتانگیز این مقاله و کشف داستان شنیدنی این عکسها لذت ببرید.
جایزه سال ۲۰۱۹ این رقابت به عکسی با عنوان «لحظه» رسید که توسط یک عکاس چینی با نام Yongqing Bao ثبت شده و تصویر فوقالعاده یک موشخرما را در کنار یک روباه نشان میدهد.
Yongqing Bao (چین)
روباه تبتی مادر که برای سیر کردن سه توله روباه خود به شکار رفته، یک موشخرمای هیمالیایی را که بهتازگی از خواب زمستانی بیدار شده است، غافلگیر میکند. عکاس چینی لحظه حملهورشدن روباه و عکسالعمل برقآسای موشخرما را ثبت کرده است. قدرت در دندانهای تیز شکارچی و وحشت در صورت شکار، نمایان است و میتوان بهوضوح، جدال نابرابر مرگ و زندگی را در چهرههایشان مشاهده کرد.
موشخرمای هیمالیایی یکی از معدود پستاندارانی است که توانایی زیستن در چنین مناطق مرتفعی را دارند و برای رهایی از سرمای استخوانسوز این نواحی، شدیدا به پوست خزدارش وابسته است. در زمستان، موشخرما بیشتر از ۶ ماه را بههمراه اعضای خانواده بزرگش در تونلهایی سپری میکند که بهطرز استادانهای در اعماق زمین حفر کرده و معمولا تا آغاز بهار از این تونلها خارج نمیشود. فصل بهار غنیمتی است که شکارچیان گرسنه بهراحتی از آن نمیگذرند.
Frank Deschandol (فرانسه)
در آستانه غروب آفتاب، زنبورها در کنار دریاچه مشغول پرواز هستند اما از بخت بلند عکاس، این ۵ زنبور روی ساقه یک گیاه آرام گرفتهاند. این زنبورهای تنها که احتمالا نر هستند، در حالی برای استراحت اتراق کردهاند که زنبورهای ماده در کندوی گرم و نرم مجاور استراحت میکنند.
موجودات خونسردی مانند زنبور که گرمای بدنشان از حرارت خورشید تأمین میشود، شبها یا حین شرایط بد آبوهوایی، توانایی پرواز ندارند و ناچار هستند استراحت کنند. بنابراین با آروارههای ارهمانند قدرتمندشان ساقه را محکم میگیرند و به بالهایشان استراحت میدهند. سپس بدنهای کوچکشان را جمع و شاخکهایشان را خم میکنند و کمکم خوابشان میبرد و منتظر طلوع خورشید روز بعد میمانند.
Audun Rikardsen (نروژ)
عکاس نروژی، این شاخه درخت را با دقت هرچه تمامتر اینجا قرار داده بود، به امید اینکه بتواند از آن برای عکاسی از عقاب طلایی استفاده کند. او یک دوربین تلهای روی شاخه نصب کرد و گاهگاهی لاشه حیوانات کشتهشده در جاده را در نزدیکی آن قرار میداد. طی سه سال گذشته، این عقاب طلایی بهتدریج به این شاخه اعتماد کرد و زمان بیشتری روی آن مینشست تا قلمرو ساحلی خود را دیدهبانی کند. سرانجام این عکس فوقالعاده ثبت شد. عقاب در حال فرودآمدن است و چنگالهای قدرتمندش بیرون زده است.
عقابهای طلایی به طورمعمول با سرعت ۵۰ کیلومتر بر ساعت پرواز میکنند اما گاهی در زمان شیرجه برای شکار به سرعت ۳۲۰ کیلومتربرساعت هم میرسند. تلفیق چنین سرعت خارقالعادهای با این پنجههای نیرومند، عقاب طلایی را به یک شکارچی مهلک تبدیل میکند. در حالت عادی پستانداران و خزندگان و پرندگان کوچک و انواع ماهیها، غذای عقاب طلایی را تشکیل میدهند اما بعضی اوقات هم حیوانات بزرگتر و لاشه حیوانات تلفشده را میخورد.
Jason Bantle (کانادا)
یک راکون از داخل حفرهی ایجادشده در شیشهی یک خودروی متروک به بیرون سرک کشیده و اطراف را تماشا میکند و به عکاس این فرصت را داده تا عکس او را در هنگام گرگ و میش شکار کند. حفره ایجادشده در شیشه تنها اجازهی عبور راکون را میدهد و آنقدر بزرگ نیست که شکارچیانی مانند کایوت وارد آن شوند؛ همین موضوع، صندلی عقب خودرو را به لانهای گرم و نرم برای راکون و پنج بچه کوچکش تبدیل کرده است. راکونها معمولا علاقه دارند در درختان توخالی یا شکاف سنگها لانه بسازند اما میتوانند بهسرعت خودشان را با شرایط تازه وقف دهند. بهمحض غروب آفتاب، این راکون مادر لانهاش را ترک خواهد کرد تا تمام طول شب برای سیر کردن شکم خود و بچههایش بهدنبال غذا بگردد. راکونها، حیوانات فرصتطلبی هستند و همه چیز از میوه و آجیل گرفته تا محتویات سطلهای زباله را میخورند.
Ingo Arndt (آلمان)
عکاس این تصویر میگوید، هیچ چیز هیجانانگیزتر از چشمدرچشمشدن با یک پومای وحشی نیست. تعقیب و رصد یک پوما (یوزپلنگ آمریکایی) مستلزم حمل تجهیزات سنگین در بدترین شرایط آبوهوایی مثل تندبادهای سهمگین و سرمای استخوانسوز است. سرانجام او با تلاش فراوان توانست احترام و اعتماد پومای مادر را جلب کرده و عکس این خانواده را ثبت کند. پوماها سراسر عمرشان این بازیگوشی کودکانه را حفظ میکنند. توله پوماها با هم دعوا میکنند و با کمک این بازیها، مهارتهای مهم زندگی مثل شکار، جنگیدن و گریختن را میآموزند. بچهها قبل از اینکه مستقل بشوند، معمولا تا دو سالگی در کنار مادرشان زندگی میکنند و پس از آن، تا زمانیکه نوبت به تولید مثلشان نرسیده است در تنهایی بهسر میبرند.
Diana Rebman (آمریکا)
باوجود سرمای شدید منفی ۲۰ درجه سانتیگراد، عکاس آمریکایی ساعتها محو تماشای نوکزدن نوبتی تیتهای دمدراز به این قندیل یخی میشود؛ چیزی که خود او، تشبیه به تمرین رقص میکند. واضح است که بهدلیل حرکت سریع این پرندگان و انگشتهای یخزده عکاس، ثبت تصویر چه کار دشواری بوده است. تیتهای دمدراز در سراسر اروپا و آسیا زندگی میکنند. ساکنان هوکایدوی ژاپن نام Shima-Enaga را روی آنها گذاشتهاند. این پرندگان زیبا برای تأمین آب مورد نیازشان ناچار هستند در زمستانهای سرد و برفی منطقه از برف و یخ استفاده کنند. آنها تمام روز در جستجوی غذا هستند و حشرات و عنکبوت شکار میکنند و شبها با تشکیل دستههای چندتایی، دور هم جمع میشوند تا از سرمای هوای در امان بمانند.
Jérémie Villet (فرانسه)
تصویر یک عقاب طاس که با بالهای افراشته و چشمانی که به قربانی خیره شدهاند، روی رودخانه برفی فرود میآید. عکاس نزدیک به یک هفته از مخفیگاه خود، تمام حرکات این پرندگان را زیر نظر داشت و قطعا موقعیتسنجی خوبی داشته است که شیرجه عقاب برای شکار ماهی سالمون از آب تقریبا یخزده رودخانه را با موفقیت ثبت کرده و این پرتره فوقالعاده را خلق کرده است. ماهیهای سالمون برای تخمریزی به مصب رودخانهها که زادگاه اصلیشان است بازمیگردند و این بخش مهمی از چرخهی زندگی آنها است. سالمون مدت کوتاهی پس از تخمریزی میمیرد و این زمان وفور نعمت برای عقابهای فرصتطلب است. این اتفاق، همه ساله نزدیک به ۳ هزار عقاب طاس را به اطراف رودخانه چیلکات آلاسکا میکشاند تا از ضیافت شکار سالمونها بینصیب نمانند.
Max Waugh (آمریکا)
در برف و بوران زمستان، یک گاومیش آمریکایی هنگام جستجوی بیثمر علوفه، سرش را بالا آورده است. عکاس، عامدانه سرعت شاتر دوربین را پایین آورده تا بارش برف، مات بهنظر برسد و تصویری شبحمانند از گاومیش ترسیم کند. با اندکی نوردهی بیشتر به عکس و تبدیل آن به یک تصویر سیاه و سفید، عکاس بر سادگی این تصویر زمستانی تأکید کرده است. گاومیشها در زمستان، سرهای بزرگشان را مدام تکان میدهند و برای یافتن علوفه با پوزههای خود برف را پارو میکنند. شکار بیرویه برای مصرف گوشت و پوست گاومیش آمریکایی، این موجود را در قرن ۱۹ تا آستانه انقراض کشانده بود اما خوشبختانه در حال حاضر، به تعداد آنها افزوده شده است و این جانور در پارکهای ملی آمریکا تحت حفاظت قرار دارد.
Stefan Christmann (آلمان)
عکاس این تصویر میگوید: «گرفتن عکس یک جوجه پنگوئن امپراطور وقتی از تخم بیرون میآید، کار سختی نیست چراکه، پنگوئن نر مدام کیسه نگهداری جوجه را بالا میدهد تا وضعیت تخم را بررسی کند. قسمت سخت آن پیداکردن یک پنگوئن است که در جهت مناسب ایستاده باشد و در این لحظه حساس نور مناسبی برای عکاسی داشته باشیم. وقتی پنگوئنهای ماده برای شکار ماهی در دریا هستند، همسرانشان زمستان سخت قطبی را با مشقت فراوان تحمل میکنند چون ناچار هستند بدون غذا از تخمها مراقبت کنند. بعد از ۶۵ تا ۷۵ روز سخت و فرساینده، سرانجام جوجهها سر از تخم بیرون میآورند.» در این تصویر، جوجه پنگوئنی را میبینید که خسته بهنظر میرسد و با چشمهای بسته برای شکستن تخمش تقلا میکند.
Sven Začek (استونی)
عکاس پهبادش را دقیقا بالای دریاچه قرار داده است تا بهمحض بیرونآمدن خورشید از پشت ابرها، انعکاس نور آفتاب را در آینه دریاچه ثبت کند و ادعا میکند که هنگام گرفتن این عکس با مشکلات فنی و کمبود باتری دست به گریبان بوده است. اما بهنظر میرسد صبوری عکاس بدون پاداش نمانده؛ چراکه این چشمانداز آسمانی زیبا را که بیشباهت به چشم انسان نیست، شکار کرده است. پارک ملی کارولا در جمهوری استونی، مأمن گونههای مختلفی از قوش، گرگ، خرس و سیاهگوش است و درختهای قطعشده در کنار دریاچه نشان از این دارد که جمعیت سگهای آبی در پارک کارولا در حال افزایش است. مهارت زیاد آنها در سدسازی موجب بالاآمدن سطح آب دریاچه و جاریشدن آب در جنگل میشود و سستشدن خاک و خرابی ریشهها مانع از رشد هرگونه درختی در ساحل دریاچه است.
Eduardo Del Álamo (اسپانیا)
تصویر یک پنگوئن جنتو را نشان میدهد که از حمله ناگهانی فُک پلنگی میگریزد. عکاس این تصویر میگوید: «من چنین لحظهای را پیشبینی میکردم. پنگوئن روی قطعه یخی نشسته بود و استراحت میکرد که فُک را دید. چند لحظه بعد فُک با دهانی باز برای شکار پنگوئن به بیرون از آب پرید.»
فُکهای پلنگی شکارچیان درندهای هستند. اندام بلند و نازک آنها برای شنای سریع ساخته شده است و آروارههای قدرتمند و دندانهای درازی مشابه سگها دارند. فُکها تقریبا همه چیز شکار میکنند و رژیم غذایی آنها بسته به فصول سال و در دسترس بودن غذا قابل تغییر است. غذای اصلی پنگوئن است اما ماهی مرکب، میگو، انواع ماهی و حتی بچه فُکهای دیگر را نیز شکار میکنند.
Stefan Christmann (آلمان)
بیش از ۵۰۰۰ پنگوئن نر، در حالیکه پشت به باد هستند، روی یک دریای یخزده ایستادهاند و برای اینکه گرمای بدنشان را به اشتراک بگذراند، یکدیگر را در آغوش گرفته و سرهایشان را پایین آوردهاند. عکاس این تصویر میگوید: «بهنظر روز آرامی میآمد اما وقتی دستکشهایم را درمیآوردم تا فوکوس کنم، سرما مثل سوزن در نوک انگشتهایم فرو میرفت.»
قطب جنوب، زمستانهای بیرحمی دارد و دمای هوا گاهی به منفی ۴۰ درجه سانتیگراد هم میرسد. وقتی پنگوئنهای ماده برای شکار ماهی حدود دو ماه در دریا بهسر میبرند، همسرانشان مراقب تخمها هستند. پنگوئن نر، تخم را مانند محمولهای گرانبها روی پاهایش حمل و نگهداری میکند و برای اینکه تخمها از گزند سرما در امان باشند و گرم بمانند، لایهای از پوست پنگوئن روی آن را همانند یک پتوی گرم میپوشاند. پنگوئنهایی که در لایه بیرونی این حلقه بزرگ در معرض باد قرار دارند بهآرامی حرکت میکنند و به لایههای گرم داخلی پناه میبرند و با این روش همه از گرمای مرکز این حلقه بهره میبرند و با این مشارکت هوشمندانه، جان خود را حفظ میکنند.
Jérémie Villet (فرانسه)
دو بز کوهی سفید نر حین نبرد سخت با یکدیگر برای لحظهای مکث کردهاند و شاخهای ضخیم و مارپیچشان در هم تنیده شده است. عکاس این تصویر میگوید که سالها رویای ثبت چنین تصویری را در سر میپرورانده است؛ عکاسی از بز کوهی سفید در قاب پوشیده از برف کوههای آلپ. او برای ثبت این عکس، با وجود سرمای سخت و تندباد شدیدی که میوزید، روی برفها دراز میکشد و این لحظه را شکار میکند؛ تلفیقی از قدرت و پاکی.
بز کوهی سفید در قطب شمال و نواحی نزدیک به آن زندگی میکند. آنها برای بقاء و نجات از دست شکارچیانشان شدیدا به صخرههای پرشیب و ناهموار وابسته هستند تا بتوانند با خیالی راحت در مراتع و علفزارهای اطراف آن چرا کنند و در زمستان به مناطقی علاقه دارند که وزیدن بادهای شدید باعث کنار زدن برف و نمایانشدن گیاهان است.
David Doubilet (آمریکا)
یک مجموعه بزرگ از مارماهیها در حال پیچوتابخوردن در آب هستند ولی بهمحض ورود عکاس به صحنه، فورا در تونلهای کف دریا مخفی میشوند. به همین دلیل عکاس دوربینش را در همین نقطه ثابت کرده و در پشت بقایای یک کشتی شکسته پنهان میشود و عکس بالا را با کنترل از راه دور ثبت میکند. البته پدیدار شدن مجدد مارماهیها چندین ساعت و ثبت تصویر ایدهآل این عکاس، چندین روز بهطول انجامید. مارماهیها از پلانکتونهای موجود در جریان آب تغذیه میکنند و همانطور که در تصویر میبینید، حضور شیپورماهی و ماهی رَس (wrasse) مزاحمتی برایشان ایجاد نمیکند اما بهمحض احساس خطر در تونلهای کف دریا مخفی میشوند. مانند بسیاری از گونههای دیگر ماهی، مارماهیها هم حرکت اجسام را از طریق اندام حسی جانبی (این حسگر در سراسر طول بدن آنها کشیده شده است) تشخیص میدهند.
Peter Haygarth ( انگلستان)
در یک رویارویی نادر، یک دسته سگ وحشی آفریقایی به یک چیتای نر تنها حمله کردهاند. در ابتدا سگها محتاطانه عمل میکردند ولی بهمحض اینکه دسته ۱۲ تایی آنها کامل شد، اعتمادبهنفس بیشتری پیدا کرده و او را محاصره کردند. چیتا که بهشدت ترسیده بود بهسرعت از دست سگها گریخت.
متاسفانه هم سگهای وحشی آفریقایی و هم چیتا ب سرعت از قلمروهای سابقشان ناپدید شدهاند و تنها کمتر از ۷ هزار قلاده از آنها باقی مانده است و نابودی زیستگاهها، اندک جمعیت باقیمانده را نیز تهدید میکند و دسته سگهای وحشی آفریقایی که روزگاری صدها عضو داشتند حالا به دستههای کوچکی با تنها ۱۵ عضو تبدیل شده است.
در قسمت دوم با ۲۰ تصویر برگزیدهی دیگر آشنا خواهیم شد.
* لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید.
* نیازی به نوشتن نام و یا ایمیل نمی باشد،می توانید به صورت ناشناس نظر بدهید.