به نظر می رسد پدران و مادران امروزه در جنبه های گوناگون رشد فقط به دو بعد آن توجه زیادی نشان داده و بر دیگر ابعاد آن گاهی چشم می پوشند و تا مشکل ویژه ای برای فرزندشان پیش نیامده است، به این جنبه ها توجه نمی کنند. در این مطلب به بررسی جنبه های گوناگون رشد و تربیت فرزند و اثر آن بر رفتار و آینده او را بررسی می کنیم.

جنبه های گوناگون رشد و تربیت فرزندان

به طور فرضی می توان جنبه های رشد را به صورت زیر بیان کرد:

۱. رشد جسمی

۲. رشد ذهنی

٣. رشد اجتماعی

۴.رشد عاطفی

۵. رشد اخلاقی

به طور معمول کوشش های روزمره ی پدر و مادر نشان می دهد که رشد جسمی و رشد ذهنی کودک در اولویت قرار داشته و از بدو زاده شدن به این دو جنبه توجه بیشتری می شود و با استفاده از دید متخصصان، پدران و مادران (و به ویژه مادران کوشش می نمایند که فرزندی سالم و قوی (از نظر جسمی) و باهوش و درس خوان و تحصیل کرده داشته باشند، ولی بعضی از پدران و مادران با محافظت های بیش از اندازه و در اختیار قرار دادن همه چیز در دست فرزند خود، رشد اجتماعی و عاطفی او را دچار کاستی کرده و در نتیجه رشد اخلاقی او نیز ممکن است خدشه دار شود.

گاه دیده شده که در رشد مذهبی فرزند با توجه به شرایط اجتماعی، از دیدگاهی مقایسه ای نگریسته شده و با تحميل برخی برنامه های مذهبی یا حفظ کردن سوره ها و آیات قرآن کریم و شرکت دادن فرزند در این گونه مسابقات، پدران و مادران این شوق فطری فرزند خویش را ناخواسته و ندانسته کاهش داده یا از بین برده اند.

ضرورت توجه والدین به جنبه‌های گوناگون رشد و تربیت فرزند

به هر حال آدم سالم و رشید به طور حتم فردی است که در همه ی جنبه های رشدی بالا با توجه به توان فطری و محیط مناسب رشد کافی نماید، در این راستا در هر سن، متناسب با توانایی کودک و همچنین توجه به ضرورت لازم است پدران و مادران به جنبه های مختلف رشد به ویژه ابعاد اجتماعی و عاطفی و اخلاقی و مذهبی توجه بیشتری نمایند.

چنان که مهارت های روابط اجتماعی با همسالان، احترام به پدر و مادر و الزام به دیدن پدربزرگ و مادربزرگ یا تحمل بعضی دید و بازدیدها نیز جزو برنامه های رشدی و تربیتی باشد. برای نمونه، اگر فرزند شما در تعطیلات نوروزی یا مناسبت های دیگر، لزوم دید و بازدید خانواده و اقوام و آشنایان را پذیرفته و در این رفت و آمدها رفتار مناسب را بیاموزد، به طور حتم این آموخته ها در زندگی او ارزشی همسان و گاه بیشتر از صرف آموزش های کلاسیک دارد.

یا اگر فرزند ما بتواند برخی خریدهای مدرسه اش را خود انجام دهد و توانایی انتخاب درست را بیابد، به طور حتم با همراهی او برای یافتن این تجارب، گامی بزرگ برای رشد اجتماعی او برداشته ایم یا اگر اجازه دادیم که او غم هم کلاسی اش را بخورد و با نگران بیماری مادر دوستش باشد، در رشد عاطفی او کمک گرانبهایی کرده ایم و اگر از ما آموخت که در رانندگی با رعایت حقوق همسایه چه گونه عمل کند، رشد اخلاقی او را پرورش داده ایم.

رشد کودک فقط شامل بعد جسمی و ذهنی نیست و باید به رشد عاطفی، اجتماعی و اخلاقی و دینی کودک نیز از طریق آموزش مهارت های زندگی، توجه کافی نمود.

مطلب اختصاصی شاخه