رباط جام مربوط به اواخر دوره تیموریان است و در تربت جام، خیابان کوثری واقع شده و این اثر در تاریخ ۶ خرداد ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۱۷ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

رباط جام

رباط جام در سمت جنوبي خيابان کوثري شهر تربت جام قرار دارد که به صورت يک بناي چهار ايواني ايجاد شده است . در حال حاضر ورودي آن به سمت شمال باز مي شود اما به احتمال بسيار درگاه جديد در آن تعبيه شده است. رباط‌ها همان کاروانسراهای تاریخی هستند که در گذشته محلی برای استراحت مسافران بودند. در فضای ورودی رباط به یک هشتی منتهی می‌شود و ایوان‌های شمالی و جنوبی آن در ادامه به فضایی وسیع می‌رسد که این نقاط به کمک پایه‌های آجری به چشمه‌تاق‌ها تبدیل شده‌اند.

از بخش‌های مهم این بنا فضای شاه نشین آن است که در بخش فوقانی هشتی ورودی غربی با پوشش گنبد عرقچین و با تزیینات کاربندی احداث شده است. همچنین فضای داخلی بنا شامل ایوانچه‌هایی است که هر یک به حجره‌ای منتهی می‌شود. نمای بیرونی رباط علاوه بر دیوار اصلی بنا دارای سه برج است.

در گذشته به ویژه در دوران اسلامی رباط‌ها در مسیرهای راه اصلی با فواصل معینی به عنوان تاسیسات بین راهی ساخته می‌شدند. این رباط‌ها در حقیقت حکم کاروانسرا برای استراحت مسافران بین راهی داشت. معمولا برای رفع مشکل آب، این رباط‌ها را در کنار روستاها یا چشمه‌ها بنا می‌کردند و در کنار آن‌ها آب‌انبارهایی نیز برای ذخیره آب احداث می‌کردند. رباط‌ها با توجه به موقعیت جغرافیایی خود از ویژگی‌های معماری آن مناطق تاثیر می‌گرفتند. در تربت جام نیز به دلیل فاصله مناطق مسکونی مردم رباط‌های بسیاری در گذشته ساخته شدند که رباط تربت جام یادگاری از میان آن‌ها است.

واژه رباط از روزگاری بسیار کهن به زبان تازی راه یافته و حتی از آن فعل نیز ساخته‌اند و رباط به معنای منزل گرفتن و آسودن در میان راه بکار می رفته و شاید بر خلاف آنچه در آغاز به نظر می‌آید ربط و ارتباط هم از این واژه آمده نه اینکه رباط مشتق از ربط باشد.

با توجه به سبک معماري بنا مي توان آن را از جمله آثار معماري بر جامانده از دوران تيموريان دانست.